Oost-Indische Buurten

Tarakan is een eiland in de Indonesische provincie Noord-Kalimantan. Het is een moerasachtig eiland gelegen in het oostelijk deel van de Celebeszee ten noordoosten van Borneo. Het eiland beslaat een oppervlakte van ongeveer 303 km2. De Bataafsche Petroleum Maatschappij had hier een belangrijke vestiging. In 1942 en in 1945 is Tarakan de locatie geweest van een veldslag tussen de Geallieerde en Japanse troepen. Het eiland was vooral een doelwit vanwege de op het eiland aanwezige oliebronnen.

Bronnen
-           J. Bezemer, Beknopte Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië (1921), p.547.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Tarakan (6-12-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Tarakanpad (1)

Tanimbar, of in de oude spelling Tenimber of Timor-laoet-eilanden, is een eilandengroep in de Zuid-Oost-Molukken, gelegen tussen de Banda- en de Arufurazee. De groep bestaat uit 65 eilanden. Er wonen 117.341 (2014) mensen op de eilanden. De hoofdplaats is Saumlaki op het hoofdeiland Yamdena. In 1629 werden de Tanimbar-eilanden door de Nederlanders ontdekt. In 1645 werd met sommige hoofden een contract gesloten, een bezetting op een van de eilanden geplaatst en een predikant gezonden naar Vordate om het christendom in te voeren. Door de ruwheid van de bewoners en de weinige voordelen die de eilanden qua producten leverden had de VOC er weinig belangstelling voor. Vanaf 1823 werden de eilanden geregeld bezocht door ambtenaren van Ambon. In de jaren 20 van de twintigste eeuw hadden de Tanimbareilanden bij handelaren een slechte reputatie. Oorlogvoeren was een belangrijke activiteit van de jongemannen. De bewoners maakten fraaie gouden sieraden. Enkele generaties geleden stopte men het voeren van oorlog. Ook het goudsmeden wordt nauwelijks meer beoefend.

Bronnen
-           Joh. F. Snelleman, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 4 (1896-1905), p.302-303.
-           https://en.wikipedia.org/wiki/Tanimbar_Islands (6-12-2017)
-           Maluku, de Molukken, Indonesië Reisbibliotheek (1990), p.135.

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Tanimbar (1), Tanimbarkade (1), Tanimbarlaan (1), Tanimbarstraat (1)

Tan Malaka (Suliki 1894 – Kediri 1949). Tan Malaka haalde in Haarlem een onderwijzersakte. Tijdens zijn verblijf in Nederland (1913-1919) radicaliseerde hij. Na terugkeer sloot hij zich aan bij de door Henk Sneevliet opgerichte Communistische Partij. Het koloniale gezag pakte hem op en verbande hem uit Indië. Terug in Nederland was hij eerste Indonesiër die kandidaat stond voor een Tweede-Kamerzetel (1922). Hij werd niet verkozen en vertrok naar de Sovjet-Unie. Hij was daarna tot 1927 agent van de Communistische Internationale (Komintern) in Zuidoost-Azië en leidde een ondergedoken en opgejaagd bestaan. In 1945 pas keerde hij terug naar Indonesië, waar hij als linkse bedreiging van de regering weer werd vastgezet. In 1949 werd hij zonder vorm van proces door een legereenheid van de Republiek geëxecuteerd.

Bron
-           Prof. dr. Gert Oostindie, directeur KITLV in 'Advies-KITLV-straatnamen-Amsterdam.pdf' d.d. 19-6-2019

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Tan Malakastraat (1)

Taman sapi bestaat uit de twee Indonesische woorden taman, dat tuin betekent en sapi dat koeien betekent.

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Taman Sapituin (1)

Max Tahalele (1945-2005) was een Indische Nijmegenaar van Molukse komaf. Hij was muzikant. De familie Tahalele werd sinds 1951 opgevangen in het Ambonezenkamp Plasmolen bij Mook. De oudere broer van Max, Boy Tahalele, richtte eind jaren vijftig met een vriend de band The Black Magic op. Max, die al jong goed gitaar kon spelen, sloot zich daar in 1959 bij aan. De band speelde veel op Molukse bruiloften en Indische feesten. Ze traden ook op onder de namen The Blue Gardenias en The Ambon Brothers. Op verzoek gingen ze steeds vaker rock & roll spelen. The Black Magic kende in wisselende samenstellingen succes in het clubcircuit in Nijmegen en in Duitsland tijdens de jaren zestig. Tussen 1961 en 1965 waren Max en Boy Tahalele, op een uitstapje naar de Haagse band The Royal Six eind 1961 en begin 1962 na, lid van de band. Daarna gingen ze ieder hun eigen weg, maar bleven wel muziek maken.

Bron
-     Gemeente Nijmegen, raadsvoorstel 14-5-2019
-     Hooghoff, Pieke

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)

Max Tahalelepad (1)

De Tabanan was een Nederlandse pakketboot van de Rotterdamse Lloyd. Ze was een zusterschip van de Tambora. Het contract voor de bouw door scheepswerf De Schelde werd op 10 december 1906 getekend. De kiellegging vond op 12 februari 1907 plaats en op 19 maart 1908 werd de Tabanan te water gelaten, in aanwezigheid van prins Hendrik die het schip doopte. Datzelfde jaar werd de directie van de Rotterdamse Lloyd een model van het schip aangeboden, ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan. 
Op 12 september 1908 begon ze haar eerste reis. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de Tabanan uitgerust als hulpkruiser en ze vertrok op 5 juli 1918 uit Den Helder naar Nederlands-Indië, in een konvooi met het passagiersschip Noordam van de Holland-Amerika Lijn, het vrachtschip Bengkalis en het pantserschip Hertog Hendrik.
Op 24 juli 1930 werd ze naar Turkije verkocht, waar ze werd omgedoopt in Ege. Op 25 februari 1954 werd ze naar Italië verkocht om te worden gesloopt.

Bron
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Tabanan_(schip,_1908) (geraadpleegd 16-7-2019)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Tabananstraat (1)

Christoffel van Swoll volgens vele bronnen in 1663 geboren, maar volgens een doopbewijs  (bron Wikipedia) op 25 april 1668 in Amsterdam. Op 19 december 1683 vertrok Van Swoll met ‘De juffrouw Anna’ als assistent in dienst van de VOC naar Indië. Hier vond hij in Batavia een betrekking op de secretarie van de VOC. Na enkele promoties werd hij in 1700 raad extra-ordinair van Indië en een jaar later op 26 september werd hij benoemd tot raad ordinair. Na het overlijden van Abraham van Riebeeck koos de raad van Indië Van Swoll met de kleinst mogelijke meerderheid (zeven van de twaalf leden) tot de nieuwe gouverneur-generaal op 17 november 1713. 

Jan van Swieten werd geboren op 28 mei 1807 in Mainz, Duitsland en overleed op 9 september 1888 te Den Haag. Hij was een Nederlands militair, politicus en publicist. Hij nam in april 1821 dienst bij het Nederlandse leger en vertrok in 1827 naar Java waar hij meevocht in de Java-oorlog die in 1825 was uitgebroken. In augustus 1829 werd hij bevorderd tot eerste luitenant. Toen de Java-oorlog in 1830 werd beëindigd keerde hij naar Nederland terug. In 1835 keerde hij weer naar Nederlands-Indië terug. Van Swieten werd in 1835 tot kapitein bevorderd, in 1842 tot majoor, en in 1849 tot kolonel. In datzelfde jaar werd hij benoemd tot gouverneur van Sumatra's Westkust. In 1853 werd Van Swieten bevorderd tot generaal-majoor, en in 1857 tot luitenant-generaal. Hij werd toen tevens commandant van het KNIL. Op 6 oktober 1858 werd zijn benoeming officieel; daarmee eindigde zijn bestuur over Sumatra's Westkust. 

Henri Nicolas Alfred Swart werd geboren op 12 oktober 1863 in Tjibitoeng, Nederlands-Indië en overleed op 23 augustus 1946 in Den Haag. Hij was een Nederlands generaal, onder meer gouverneur van Atjeh en vicepresident van de Raad van Nederlands-Indië. Swart nam in 1880 als volontair dienst als soldaat. Op 30 augustus 1890 werd hij, in de rang van tweede luitenant, benoemd tot ridder in de Militaire Willems-Orde voor zijn werkzaamheden te Atjeh. Van 1898 tot 1900 bleef Swart in de rang van kapitein werkzaam te Atjeh. Na een jaar verlof in Nederland werd Swart in 1901 bevorderd tot een commandant bij het Korps Marechaussee te voet te Atjeh. Swart was gedurende tien jaar, 1908-1918, militair-gouverneur van Atjeh. Hij wist de veroverde provincie weer tot rust te brengen waar zijn voorganger generaal Van Daalen bekritiseerd werd door zijn in de ogen van velen gewelddadige vorm van besturen, en werd daarom wel de pacificator van Atjeh genoemd. Na het commando over Atjeh in 1918 te hebben overgedragen werd hij vicepresident van de Raad van Nederlands-Indië en in 1922 gepensioneerd.

Bron
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Henri_Nicolas_Alfred_Swart (6-12-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Generaal Swartlaan (1)

Sumatra, tegenwoordig Sumatera, een van de Grote Sunda-eilanden in de Republiek Indonesië. Sumatra, het eiland dat in het uiterste westen van de archipel ligt, is na Nieuw-Guinea en Borneo, het grootste eiland van Indonesië met een oppervlak van 481.780 km². Qua grootte het tweede eiland van de Soenda-eilanden. Sumatra is bijna 11 keer groter dan Nederland. De langste afstand van west naar oost is 1.790 km. en het breedste punt is ca. 435 km. Er wonen naar schatting ongeveer 50 miljoen mensen (2014). Een bevolkingsdichtheid van circa 105 inwoners per km².

Sulawesi

Zie Celebes.

Pieter Vincent van Stein Callenfels werd geboren op 4 september 1883 in Maastricht en overleed op 26 april 1938 te Colombo, Ceylon, nu Sri Lanka. Hij was indoloog, archeoloog en prehistoricus. Hij ging naar de HBS in Nijmegen. Hier raakte hij bevriend met zijn leeftijdgenoot N.J. Krom. Aan hem had hij zijn belangstelling voor de archeologie te danken. In 1902 ging hij indologie te Leiden studeren, waar hij in 1904 het grootambtenaarsexamen aflegde. Op voorspraak van J.B. van Heutsz kwam hij in dat zelfde jaar in dienst van de Algemeene Secretarie van Nederlands-Indië. In 1905 werd hij overgeplaatst naar de residentie Soerabaja als aspirant-controleur van Modjokerto. Zijn ambtelijke carrière was geen succes, omdat hij wars was van het protocol waartoe de dienst hem verplichtte. In 1906 nam hij ontslag. Hierna volgde een tijd van zwerven over Java, waarin hij en passant zeer veel kennis opdeed over de bevolking van Java. In 1908 werd hij employé en daarna administrateur van de koffieonderneming Djaean te Modjokerto. 

Simon Hendrik Spoor werd geboren op 12 januari 1902 in Amsterdam en overleed op 25 mei 1949 te Batavia. Spoor was een Nederlands generaal en legercommandant in Nederlands-Indië. Hij volgde de middelbare school in Den Haag, en ging daarna naar de cadettenschool te Alkmaar. Vervolgens studeerde hij aan de Koninklijke Militaire Academie te Breda. Spoor werd in 1923 benoemd tot tweede luitenant bij de infanterie van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL). Hij had de rang van kapitein toen Nederlands-Indië in oorlog raakte met Japan. Hij week tijdens de oorlog uit naar Australië. Na de Tweede Wereldoorlog werd het commando in Nederlands-Indië opgesplitst over de verschillende legeronderdelen. Spoor werd in januari 1946 benoemd tot legercommandant in Nederlands-Indië in de rang van generaal-majoor, tijdelijk luitenant-generaal. Als legercommandant gaf Spoor leiding aan de operaties tegen de Indonesische nationalisten. Van deze operaties zijn de zogenaamde politionele acties in 1947 en 1948 de bekendste. Spoor stond aan het hoofd van de grootste legermacht die Nederland ooit buiten het grondgebied in Europa op de been heeft gebracht: circa 120.000 man in 1947 en circa 140.000 man in 1948, bestaande uit KNIL, Koninklijke Landmacht en Mariniersbrigade. De enorme problemen die in Nederlands-Indië ontstonden na de geallieerde overwinning op Japan, in 1945, bezorgden de Nederlandse autoriteiten veel zorgen. Men hoopte dat Spoor, die werd beschouwd als een zeer slagvaardig officier, snel de rust en orde op de eilanden zou kunnen herstellen. Doordat de Britse en Australische regeringen maandenlang verhinderden dat Nederlandse militaire eenheden konden landen op Java, verergerde de situatie aanzienlijk. Er dreigde anarchie in de gehele Indische archipel. Tijdens de bersiapperiode moest Spoor de orde zien te herstellen. Op 20 mei 1949 gebruikte Spoor het middagmaal in het restaurant van de jachtclub in Tanjung Priok, ter viering van zijn bevordering tot generaal (vier sterren). Drie dagen later kreeg hij ernstige hartklachten waaraan hij na twee dagen op 47-jarige leeftijd overleed.

Bron
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Simon_Spoor (4-12-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Generaal Spoorlaan (1)

Cornelis Janszoon Speelman werd op 3 maart 1628 in Rotterdam geboren als kind van een koopmansgeslacht. Zijn vader was Jan Cornelis Speelman en zijn moeder Hadewich Wittert. Cornelis Speelman vertrok in 1645 met de ‘Hillegaartsberg’ als zeventienjarige assistent naar Batavia, waar hij nog datzelfde jaar aankwam. Hij begon in 1648 als boekhouder, maar klom op via onderkoopman tot koopman. Dit bleef hij tot 1655, toen werd hij namelijk benoemd tot boekhouder-generaal. Drie jaar daarvoor was hij getrouwd met de dochter van de ontvanger-generaal van de VOC, Petronella Maria Wonderaer. In 1663 werd Speelman benoemd tot gouverneur van de Coromandel.

Chris Soumokil is geboren op 13 oktober 1905 in Soerabaja en op 12 april 1966 overleden op het eiland Obi. Hij was president van de Republiek van de Zuid-Molukken (Republik Maluku Selatan; RMS) van 1950 tot 1966. Soumokil ging in Soerabaja en Semarang naar school. Hij ronde zijn middelbare school af in Nederland. Daarna studeerde hij rechten aan de Rijksuniversiteit Leiden. In 1934 promoveerde hij op een studie in het strafrecht van Nederlands-Indië. In januari 1935 ging hij met de mailboot Dempo van Rotterdam naar Java, waar hij in 1939 substituut officier van justitie werd. In 1942 begon de Japanse bezetting van Nederlands-Indië. Soumokil werd door de Japanners gevangengenomen en naar Birma en Siam gedeporteerd. Aan het eind van 1946 werd Soumokil overgeplaatst naar Makassar. Toen begon ook zijn politieke loopbaan in de Negara Indonesia Timur (Deelstaat Oost-Indonesië). Van juni 1947 tot februari 1950 was hij in vijf opeenvolgende kabinetten de Minister van Justitie van de deelstaat.