Oost-Indische Buurten

In dit lexicon vindt u alle lemma’s van de Oost-Indische straten die in Oost-Indische buurten liggen. Van elk lemma is een omschrijving gegeven. Voorbeeld: Woont u in de Javastraat of aan de Van Heutszlaan dan zoekt u op ‘Java’ of ‘Heutsz’ en u krijgt een omschrijving te zien. Bij een lange omschrijving moet u het lemma links aanklikken en de totale beschrijving verschijnt. Onderaan ziet u hoe vaak het lemma vernoemd is en in welke combinatie (-straat, -laan, -weg, -plantsoen, -pad, etc.) het voorkomt.

Zoeken naar begrippen

Begrippenlijsten

Term Definitie
Madioen

Madioen, was een residentie op Midden-Java en maakte deel uit van het rijk Mataram. Madioen, of zoals de huidige schrijfwijze Madiun, is een stadsgemeente tussen Jokjakarta en Soerabaja. Het had in 2011 ruim 200.000 inwoners. In 1590 werd de stad veroverd door het machtige koninkrijk Mataram en bleef onder deze heerschappij tot 1830, toen de Nederlanders het in de Java-oorlog veroverden. Op 18 september 1948 werd in Madiun de macht overgenomen door de PKI (Partai Kommunis Indonesia) onder leiding van Musso. Soekarno en Hatta beschouwden de ‘Madioen-affaire’ als een illegale opstand en traden hard op. In opdracht van Soekarno werd de Siliwangidivisie, een elite-eenheid van het nationale leger ingezet. Er werden 8.000 personen gedood en 36.000 gearresteerd. Daarna hadden de nationalisten de handen vrij om de strijd voort te zetten tegen de Nederlandse regering. Het neerslaan van deze communistische vijand gaf Soekarno voldoende credit bij de Amerikanen, waardoor ze de onafhankelijkheid van Indonesië gingen steunen.

Bronnen
-           P.A. van der Lith, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 2 (1896-1905), p.441.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Madiun_(stadsgemeente) (20-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Madioenstraat (3)

Author - Dick Rozing
Hits - 1493
Synoniemen - Madiun
Madoera

Madoera, tegenwoordig Madura, is een van de Grote Soenda-eilanden. Het eiland heeft een oppervlakte van ruim 4.000 km², maar met de omliggende eilandjes erbij beslaat het een oppervlakte van 5.025 km². Het aantal inwoners bedraagt 3.622.763 (2010). De twee belangrijkste plaatsen zijn Pamekasan en Bangkalan. In 2009 is de brug tussen Java en Madura, de Suramadubrug, geopend, wat zeker een impuls geeft aan de ontwikkeling van de regio Bangkalan. Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw staat Madoera bekend als grootste leverancier van zout. Madura is een van de armste regio’s in Oostelijk Java. De grond is minder vruchtbaar. Madoera als residentie behoorde tot Java en maakte vroeger deel uit van het rijk van Mataram. Na de oorlogen van dit rijk met de VOC kwam Madoera onder gezag van de VOC en ressorteerde onder Soerabaja.

Bronnen
-           P.A. van der Lith, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 2 (1896-1905), p.443-444.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Madoera_(eiland) (20-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Madoerahof (1), Madoeralaan (1), Madoerastraat (15), Madura (1), Maduralaan (1), Madurastraat (5). Totaal 24.

Author - Dick Rozing
Hits - 1237
Synoniemen - Madura
Maetsuyker, Joan

Joan (of Johan) Maetsuycker (Amsterdam, 14 oktober 1606 - Batavia, 4 januari 1678) was 25 jaar lang, van 1653 tot 1678, gouverneur-generaal voor de Vereenigde Oostindische Compagnie, een record. Het overzeese rijk bloeide onder Maetsuyker, een voorzichtig bestuurder. Joan Maetsuycker studeerde in Leuven en promoveerde in de rechten, vestigde zich als advocaat in Den Haag en later bij het gerecht van Amsterdam. In 1636 kwam hij aan in Batavia.

Author - Dick Rozing
Hits - 1093
Synoniemen - Maetsuyker, Maetsuijker, Maetsuijcker
Majang

Majang kan zijn een inlands schrijver (Ind.). Majang was volgens Van Lith een district van de controleafdeling het regentschap en de assistent-residentie Djember, respectievelijk Besoeki.

Bron
-          P.A. van der Lith, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 2 (1896-1905), p.449-450

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Majanggracht (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 857
Makassar

Makassar, soms Makasar of Macassar, is de provinciehoofdstad van Zuid-Sulawesi en heeft 1.334.090 inwoners en daarmee het grootst van heel Sulawesi. Van 1971 tot 1999 heette de stad Ujung Pandang, naar een pre-koloniaal fort. In de zestiende eeuw was Makassar de zeehaven van Celebes, mede door Maleise handelaren die er zich vestigden. Toen de Nederlanders er kwamen, waaronder Cornelis Speelman, moest de bevolking van Makassar zich overgeven en kreeg het fort de nieuwe naam Fort Rotterdam, van waaruit de Nederlanders de bevolking kon regeren. In de negentiende eeuw, tot dan toe voornamelijk groot geworden door de slavenhandel, werd meer een doorvoerhaven van producten, zoals parels, zeeslakken, rotan en koper, uit oostelijk Indonesië. Makassar bleef groeien van begin negentiende eeuw ongeveer 15.000 inwoners, in 1930 84.000 tot ruim 700.000 in 1980 en 1.469.000 in 2016.

Bronnen
-           P.A. van der Lith, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 2 (1896-1905), p.450-451.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Makassar (20-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Makassarhof (1), Makassarstraat (4), Makassarweg (1). Totaal 6.

Author - Dick Rozing
Hits - 1104
Synoniemen - Makasar, Macassar
Malakka

Het Maleisisch Schiereiland of Malakka (vaak ook geschreven als Melakka of Mallacca) was een Nederlandse kolonie van 1641-1795 en van 1818-1825, gelegen in Zuidoost-Azië. De kolonie was zowel strategisch, vanwege haar ligging, als economisch belangrijk. Malakka met zijn belangrijke overslaghaven van de specerijenhandel was in 1511 al eerder veroverd door de Portugees Alfonso de Albuquerque. Hier kwam hij de route naar de specerijeneilanden te weten en binnen een jaar voer een vloot van drie kleine schepen onder leiding van Antonio de Abreu naar de Banda-eilanden.

Malakka is ook een kustplaats in Maleisië en hoofdplaats van de gelijknamige deelstaat.

Bronnen
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands-Malakka (20-11-2017)
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Malakka_(stad) (20-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Malakkastraat (2)

Author - Dick Rozing
Hits - 1078
Synoniemen - Melakka, Mallacca
Malang

Malang is een stad gelegen in de provincie Oost-Java. In 2010 woonden er ruim 800.000 mensen. Malang was een stad die bij de Nederlanders zeer populair was. Dit komt door het milde klimaat, de hogere ligging (400 m boven zeeniveau) en relatief dicht bij Surabaya, ongeveer 90 kilometer ten zuiden van deze grote stad met zijn haven. Voor de Tweede Wereldoorlog bouwden de Nederlanders in de vorm van een tuinstad, met mooie huizen in art decostijl en brede lanen en parken.

Bron
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Malang_(stad) (20-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Malangstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1079
Maraboe

Naam van een vliegtuig, Douglas DC 2 (PH-AKM), op 22 april 1935 overgedragen aan de KLM. Op 14 mei arriveerde de Maraboe in Amsterdam en kwam in operationele dienst van de KLM ten behoeve van de Indië-lijn. De eerste vlucht naar Batavia werd gestart op 30 mei 1935 onder gezagvoerder Smirnoff.  Tijdens de tweede vlucht van Nederlands-Indië naar Nederland verongelukte zij op de startbaan van Bushir in Iran. Het is 17 juli 1935 en gelukkig konden de bemanning en de passagiers het toestel op tijd verlaten.

Bron
-           http://www.aviacrash.nl/paginas/maraboe.htm (20-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Maraboeweg (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1011
Marowijne

pm

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
De Marowijne (1), Marowijne (1), Marowijnedreef (1), Marowijnepad (1), Marowijnestraat (4). Totaal 8.

Author - Dick Rozing
Hits - 1975
Mataram

Mataram kan duiden op het sultanaat van Mataram, het laatste grote onafhankelijke Javaanse koninkrijk voordat het eiland werd gekoloniseerd door de Nederlanders. Het rijk lag in het midden van Java en de bloeiperiode was van het eind van de zestiende eeuw tot 1755 toen het gesplitst werd in de rijken van Soerakarta en Djokjakarta.

Mataram was op Lombok een vorstendom dat voor de Lombokoorlog het gehele eiland beheerste.

Mataram is ook een stad in het westen van de provincie West Nusa Tenggara op Lombok. Deze stad met een luchthaven heeft ruim 420.000 inwoners. De belangrijkste overheidsgebouwen, industrieën, handelsondernemingen van Lombok bevinden zich in Mataram.

Bronnen
-           P.A. van der Lith, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 2 (1896-1905), p.470.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Sultanaat_Mataram (20-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten
Mataramstraat (2)

Author - Dick Rozing
Hits - 1347
Medan

Medan is de hoofdstad van de provincie Noord-Sumatra en heeft ruim twee miljoen inwoners. Het is de vierde stad qua inwonertal van Indonesië, het grootste van Sumatra. Medan ligt aan de Deli-rivier en dicht bij de vulkanen Sibayak en Sinabung. Deze laatst kwam in 2013 na vierhonderd slaap weer tot een uitbarsting. In de Deliregio werd mede door de komst van Jacob Nienhuys, medio 1865, vooral tabak verbouwd. Maar later stroomden ook planters van diverse nationaliteiten toe, die zich specialiseerden in rubber, palmolie, sisal en thee. Door de welvaart en uitstraling werd Medan het Parijs van Sumatra genoemd. Rond 1925 was er een gebied van meer dan een miljoen hectare oerwoud gekapt en gecultiveerd. De hoven van de sultans van het gebied konden zich door hun enorme rijkdom meten met die van het Maleise schiereiland en Java. Medan is een zakencentrum voor olie- en landbouwondernemingen. Door de snelle groei van de stad na de onafhankelijkheid, door instroom van Batak en andere migranten uit heel Indonesië, heeft de stad moeite met het onderhouden van een infrastructuur en zijn er problemen met het water, de elektriciteit en de riolering. Ook vervuiling wordt een steeds groter probleem. Mede door ontbossing in het achterland hebben de lagergelegen delen van de stad steeds meer te maken met overstromingen.

Bron
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Medan_(Indonesië) (21-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Medanplantsoen (1), Medanstraat (6)

Author - Dick Rozing
Hits - 1122
Medusa

Medusa komt uit de Griekse mythologie en uit zich als een hoofd met slangen als haar, angstaanjagend, waarvan de aanblik deed verstenen.

Bron
-           Van Dale

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Medusastraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 819
Meelhuysen, Willem Adam

Willem Adam Meelhuysen, is op 5 maart 1901 geboren te Soerabaja. Hij was kapitein der artillerie bij het KNIL en overleed op 22 december 1942 in Soerabaja. Een vliegtuig met aan boord kapitein Meelhuysen wordt tijdens de Japanse inval neergeschoten. Meelhuysen overleeft en duikt onder in Soerabaja. Daar organiseert hij Verzetsgroep Soerabaja en gaat verkleed als een Nederlands-Indiër opereert onder de schuilnaam Tahir. Hij krijgt hulp van zijn schoonzus Godie Meelhuysen. De activiteiten van deze groep bestond veelal uit het verzamelen van wapens, het oprichten van wapendepots, het verzamelen van ontvangst- en zendapparatuur, het verspreiden van oorlogsnieuws, het verlenen van hulp aan guerrillastrijders en onderduikers en het plegen van sabotage met betrekking tot strategische militaire objecten. Eind 1942 worden enkele leden van de groep opgepakt. Meelhuysen geeft zich aan, neemt alle schuld op zich en pleegt op 22 december 1942 zelfmoord in zijn cel. Meelhuysen ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya.

Bronnen
-           https://www.verzetsmuseum.org/museum/nl/tweede-wereldoorlog/koninkrijkdernederlanden/nederlandsindie/nederlandsindie,verzet (14-1-2019)
-           https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/100811/willem-adam-meelhuysen (14-1-2019)
-           Digitaal Erfgoed Almere, Vaststellen straatnaamgeving Almere in 1993, https://digitaalerfgoed.almere.nl/detail.aspx?ID=1522259

Vernoemingen in Indische buurten
Groep Meelhuysenstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1292
Synoniemen - Meelhuysen
Meester Cornelis

Meester Cornelis was de naam van een stadsdeel in Batavia met een oppervlakte van 1560 km2. Nu heet dit stadsdeel in Jakarta, Jatinegara. Oorspronkelijk bestond het gebied uit particuliere landerijen bestemd voor de teelt van klappers, padi en soms suikerriet.
De naam Meester Cornelis komt van de calvinistische Bandanese schoolmeester, prediker en grondbezitter meester Cornelis van Senen. Aan het begin van de zeventiende eeuw had Batavia, waar de voertaal Nederlands was, drie scholen. Meester Cornelis had de leiding over de school in het Bandanese kwartier. Hier onderwees hij in 1635 de beginselen van het christelijke geloof. Hij was eigenaar van een huis aan de Tijgersgracht en in 1656 werd hij bezitter van een stuk grond met een oppervlakte van ongeveer vijf vierkante kilometer aan de rivier de Ciliwung. In 1661 stierf Meester Cornelis, maar zijn naam bleef verbonden aan dit grondgebied, dat nog lang Meester Cornelis zou heten. Pas vanaf 1935 viel het gebied officieel onder Batavia.

Bronnen
-           J. Bezemer, Beknopte Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië (1921), p.312.
-           P.C. Molhuysen, P.J. Blok en Fr. K.H. Kossmann, Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel 8 (Leiden 1930), p.314-315.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Meester_Cornelis (21-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Meester Cornelisstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 2056
Menado

Menado, maar sinds de onafhankelijkheid Manado, is de provinciehoofdstad van Noord-Sulawesi. Het ligt aan de baai van Manado en is omringd door vulkanisch gebergte. Het aantal inwoners bedraagt ruim 700.000 en is daarmee na Makassar, de tweede stad op Sulawesi. De eerste Europeanen die Manado bezochten en bezaten waren de Spanjaarden en Portugezen. Pas in 1658 nam de VOC het bezit over en bouwde er Fort Amsterdam. Manado werd net als de andere meer oostelijk gelegen eilanden gekerstend door Nederlandse zendelingen. Ze bouwden de eerste Christelijke kerk, de Oude Kerk.

Bronnen
-           https://en.wikipedia.org/wiki/Manado (21-11-2017)
-           North Sulawesi in Figures 2013. Badan Pusat Statistik Sulawesi Utara, 2013, p. 52.

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Menadostraat (6)

Author - Dick Rozing
Hits - 1195
Synoniemen - Manado