Daalen, Gotfried Coenraad Ernst van

Gotfried Coenraad Ernst van Daalen, gouverneur van Atjeh en commandant van het leger in Nederlands-Indië is geboren op 23 maart 1863 te Makassar en overleed op 22 februari 1930 te Den Haag. Hij is een zoon van Gotfried Coenraad Ernst van Daalen, die kapitein Oost-Indisch Leger was, en Jacoba Wilhelmina Weijergang. Van Daalen trouwde op 20-4-1893 met Christine Elisabeth de Lang Evertsen. Uit dit huwelijk werden een zoon en drie dochters geboren. Van Daalen doorliep de HBS in Den Haag tot de derde klas en volgde met ingang van 6 september 1879 de opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie (KMA) te Breda. Hij werd in juli 1883 geplaatst als tweede luitenant bij de artillerie in Nederlands-Indië. Hij zou pas op 23 december 1884 weer in zijn geboorteland arriveren.

In deze jaren van definitieve vestiging van het Nederlandse gezag in de gehele Indische archipel, gekenmerkt door vele expedities en de sinds 1873 woedende Atjeh-oorlog, was het niet verwonderlijk dat hij daaraan ook deelnam. Van 1891 tot 1894 volgde Van Daalen in Nederland de lessen op de krijgsschool te 's-Gravenhage. Teruggekeerd in Indië in 1895, een jaar tevoren bevorderd tot kapitein, werd hij eerst geplaatst bij de Generale Staf en een jaar later opnieuw naar Atjeh gezonden. In 1901 volgde zijn buitengewone bevordering tot majoor, waarna zijn carrière pijlsnel omhoog ging; iedere twee jaar steeg hij een rang, waardoor hij in 1909 reeds luitenant-generaal was. Op het eerste gezicht een schitterende en glad verlopen carrière, waarbij men wel moet bedenken dat Van Daalen jarenlang de hem goedgezinde generaal J.B. van Heutsz als chef heeft gehad. Inmiddels was Van Daalen in 1905 zelf civiel en militair gouverneur van Atjeh geworden. Deze relatie tot Van Heutsz heeft ongetwijfeld Van Daalens loopbaan gunstig beïnvloed, evenals het feit dat het tussen Van Heutsz als gouverneur van Atjeh, en diens adviseur, de islamkenner C. Snouck Hurgronje, op het eind van de jaren negentig tot een verwijdering was gekomen. Snouck had ernstige bedenkingen tegen Van Daalen en hem bijvoorbeeld ongeschikt geacht Van Heutsz als gouverneur van Atjeh op te volgen wegens zijn hardhandig militair optreden. Van Daalen zou niet de aangewezen man zijn na de onderwerping ook de pacificatie van het gebied tot stand te brengen. Van Heutsz bleef achter Van Daalen staan, maar diens bloedige tocht met 200 man marechaussee en rond 400 dwangarbeiders als dragers naar de Gajo- en Alaslanden in Midden- en Zuid-Atjeh van februari tot juli 1904 scheen Snouck gelijk te geven. Ter verklaring van Van Daalens hard optreden is erop gewezen dat zijn tocht naar de Gajo- en Alaslanden het bewijs leverde dat van pacificatie geen sprake kon zijn zolang de onderwerping niet geheel voltooid was en de bevolking zich bleef verzetten. De tocht zelf bracht in Nederland vele gemoederen in beweging, onder de inheemse bevolking waren 2922 doden gevallen, waaronder vele vrouwen en kinderen. Van Daalen verloor slechts twaalf man aan eigen doden. De antirevolutionaire minister van Koloniën, A.W.F. Idenburg, antwoordde de Kamer dat het niet-breken van de verzetshaarden tot gevolg zou hebben gehad dat binnen korte tijd de gehele Gajo- en Alaslanden zich tegen het Nederlandse gezag zouden hebben gekeerd. Ook Van Heutsz dekte Van Daalens optreden. In 1907 drong de Tweede Kamer aan op een onderzoek, dat daarna Van Heutsz, als gouverneur-generaal, instelde en dat leidde tot Van Daalens ontslagaanvraag als civiel en militair gouverneur van Atjeh en Onderhorigheden, enkele dagen nadat Van Heutsz een lange nota met op- en vooral aanmerkingen over Van Daalens pacificatiebeleid aan hem had toegezonden (december 1907). Stilzwijgend hield de nota ook in dat Van Heutsz zijn protégé Van Daalen had laten vallen. Medio 1908 werd Van Daalen opgevolgd door de toenmalige luitenant-kolonel H.N.A. Swart, wiens pacificatiepolitiek meer in overeenstemming was met Van Heutsz' opvattingen.

Van Daalen verliet de militaire dienst in 1914 en vestigde zich te Den Haag, door sommigen verguisd, door anderen geëerd.

Bron
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Gotfried_Coenraad_Ernst_van_Daalen_(1863-1930) (8-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Generaal vanDaalenstraat (1)