Oost-Indische Buurten

In dit lexicon vindt u alle lemma’s van de Oost-Indische straten die in Oost-Indische buurten liggen. Van elk lemma is een omschrijving gegeven. Voorbeeld: Woont u in de Javastraat of aan de Van Heutszlaan dan zoekt u op ‘Java’ of ‘Heutsz’ en u krijgt een omschrijving te zien. Bij een lange omschrijving moet u het lemma links aanklikken en de totale beschrijving verschijnt. Onderaan ziet u hoe vaak het lemma vernoemd is en in welke combinatie (-straat, -laan, -weg, -plantsoen, -pad, etc.) het voorkomt.

Zoeken naar begrippen

Begrippenlijsten

Term Definitie
Halmahera

Halmahera is met 17.780 km2 het grootste eiland van de Molukken. Er wonen ongeveer 450.000 mensen (2010). De hoofdplaats Sofifi heeft ruim 36.000 inwoners. Op het stervormige eiland bevindt zich een aantal actieve vulkanen en is de stratovulkaan Gunung Gamkonora het hoogst met 1.635 meter. Naast Halmahera liggen de kleine, maar invloedrijke eilandjes Ternate en Tidore, elk met een eigen sultan, en de eilandjes Makian, Bacan en Moti. De Spanjaarden en de Portugezen waren de eerste westerlingen die het eiland ontdekten rond 1525. In 1660 kwam het gebied onder Nederlandse invloed te staan. Zij sloten verdragen met de sultans van Ternate en Tidore, die traditioneel veel invloed hadden op respectievelijk Noord- en Zuid-Halmahera. De belangrijkste producten zijn specerijen, sago, rijst, kokosnoten, hars en tabak.

Bronnen
-           P.A. van der Lith, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 2 (1896-1905), p.8.
-           J. Bezemer, Beknopte Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië (1921) p.179.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Halmahera (10-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Halmaheiraplein (1), Halmaheirastraat (1), Halmaherastraat (2)

Author - Dick Rozing
Hits - 856
Synoniemen - Halmaheira
Hambroek

Hambroek werd in 1607 te Rotterdam geboren en studeerde in Leiden. Hij werd in 1632 predikant in Schipluiden en kwam op 11 november 1647 in Batavia aan. In 1648 ging hij naar Formosa. In 1661 werd hij bij de verovering van het eiland door Koxinga gevangen genomen. Hij zou toen als onderhandelaar naar het Nederlandse fort gezonden, getrouw aan zijn gegeven woord, vrijwillig naar de vijand zijn teruggekeerd en daar in juli ter dood zijn gebracht.

Bron
 -          P.A. van der Lith, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 2 (1896-1905), p.9.

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hambroekstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 755
Hamel, Hendrick

Hendrik Hamel of Hendrick geboren in 1630 te Gorinchem en daar op 12 februari 1692 overleden. Hij was een Nederlands zeevaarder. Hij is vooral bekend geworden door het verslag van zijn schipbreuk en jarenlang verblijf in Korea dat in Europa tijdenlang de enige bron van informatie was over dat land. De VOC-boekhouder Hendrik Hamel stapte in 1653 in Batavia aan boord van het schip De Sperwer voor een korte tocht naar de Japanse handelspost Deshima. Door de plotseling oprukkende storm sloeg het schip kapot op een onbekende kust die van Korea bleek te zijn. Van de 64 opvarenden overleefden 36 de schipbreuk.

Bronnen
-           P.C. Molhuysen, P.J. Blok en Fr. K.H. Kossmann, Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel 8 (Leiden 1930), p.677-678.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Hendrik_Hamel (13-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hendrick Hamelplantsoen (1), Hendrick Hamelstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 903
Synoniemen - Hamel
Haroekoe

Haroekoe (in de nieuwe spelling Haruku) is een Moluks eiland in de Bandazee in Indonesië en ligt ten oosten van Ambon en ten westen van Saparua. Ambon, Haruku, Saparua en Nusalaut werden samen ook wel Ambon Lease genoemd. Het eiland is 178 km2 en het hoogste punt van Haruku is circa 600 meter. Het heeft ruim 24.000 inwoners (2010). De dorpen hebben een christelijke of moslimbevolking. In 1820 is aan het voorgebergte fort Nieuw-Zeelandia gebouwd.

Bronnen
-           P.A. van der Lith, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 2 (1896-1905), p.21.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Haruku_(eiland) (13-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Haroekoeplein (1), Haroekoestraat (1), Haruku (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 891
Synoniemen - Haruku
Hatta, Mohammed

Mohammad Hatta (1901-1980) is een Indonesisch politicus. Geboren in Fort de Kock (Minangkabau, Sumatra) en kreeg een Nederlandse opleiding. Studeerde economie aan de Economische Hogeschool te Rotterdam en was bestuurslid van de lndonesische studentenvereniging "Perhimpunan Indonesia" . Hij behoorde tot de 'non-coöperatieve richting' van de lndonesische nationalistische beweging. In 1927 liep tegen hem en mede-studenten een geruchtmakend proces wegens het vermeende verzet tegen het koloniale bewind, maar werden vrijgesproken. Door communistische infiltraties werden de anti-communisten Hatta en Sjahrir geroyeerd uit de Perhimpunan lndonesia. Teruggekeerd naar Indonesie werd Hatta in 1934 samen met Sjahrir gearresteerd door de koloniale autoriteiten en zonder vorm van proces vastgezet in het interneringskamp Boven-Digoel en later op het Molukse eiland Banda
In 1942 vrijgelaten, werd hij door de Japanse bezettingsautoriteiten aangsteld als adviseur. In die hoedanigheid probeerde Hatta de scherpste kantjes van de bezetting te verzachten en Indonesië in stilte voor te bereiden op onafhankelijkheid. Hatta was de opsteller van de onafhankelijkheidsverklaring van 17 augustus 1945 en mede-proclamator samen met Soekarno. Hij was van 1945 tot 1956 vice-president van de Republiek Indonesie,  tijdelijk minister van financien en in 1948 ook premier. Hij en Soekarno konden een communistische opstand in Madioen neerslaan, hetgeen de lndonesische onafhankelijkheidsstrijd in de Verenigde Staten meer krediet gaf. Hatta probeerde tot een compromis te komen met de Nederlandse regering maar kon de Tweede Politionele Actie niet voorkomen. Hij en andere republikeinse leiders werden wederom kortstondig geinterneerd maar werden onder internationale druk vrijgelaten. Hij leidde in 1949 de lndonesische delegatie tijdens de 'Ronde Tafelconferentie' in Den Haag, en nam op 27 december  1949 formeel in Amsterdam de erkenning van de soevereiniteit van Indonesië in ontvangst. Hatta was een begenadigd politiek schrijver, maar geen groot spreker zoals Soekarno. De samenwerking tussen de Sumatraan Hatta met de Javaan Soekarno was over het algemeen goed, maar hij had binnenskamers een afkeer van Soekarno's populisme. In 1956 trad Hatta af als protest tegen de toenemende autoritaire tendensen van de president. Daarna gaf hij les aan de universiteit. Hatta was verbolgen over Soekarno's dubbelzinnige rol tijdens de communistische couppoging van 1965, maar was in zijn laatste jaren ook zeer kritisch tegenover de militaire dictatuur van president Soeharto en de 'Nieuwe Orde'. 

Bron
-         Frederik Erens

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Mohammed Hattastraat (1)

 

Author - Dick Rozing
Hits - 1022
Synoniemen - Mohammed Hatta
Heijden, Karel van der

Karel van der Heijden (Batavia, 12 januari 1826 - Arnhem, 26 januari 1900) was een Nederlands generaal, onder meer militair en civiel gouverneur van Atjeh. Van der Heijden werd in Nederland op een Arnhemse kostschool opgevoed waar hij in 1841 dienst nam in het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL). In 1848 maakte hij als sergeant de tweede expeditie tegen Bali mee, en in 1849 de derde expeditie tegen Bali. In 1867 werd hij benoemd tot majoor en gewestelijk militair commandant van Banka. In 1872 werd hij luitenant-kolonel en in deze rang nam hij in 1874 deel aan de campagne om de Atjehse kraton te veroveren. Na een periode als militair commandant in Semarang en Padang keerde hij als kolonel terug naar het nog steeds onrustige Atjeh. Hij was vanaf juni 1877 waarnemend militair en civiel gezaghebber in Atjeh. Tijdens de expeditie naar Samalanga en Meureudoe in 1877 verloor hij op 26 augustus in de strijd een oog. In januari 1878 werd kolonel Van der Heijden benoemd tot gouverneur en militair bevelhebber in Atjeh.

Author - Dick Rozing
Hits - 1324
Synoniemen - van der Heijden, van der Heyden
Helfrich, Conrad

Conrad Emile Lambert Helfrich is geboren te Semarang, Nederlands-Indië, op 11 oktober 1886 en overleden te 's-Gravenhage op 20 september 1962. Hij was een Nederlands marineofficier. Hij is op 16 december 1919 getrouwd met Augusta Clasina Gieben. Uit dit huwelijk werden twee zoons en twee dochters geboren. Helfrich volgde na de 3-jarige HBS van 1903 tot 1907 de opleiding tot zeeofficier aan het Koninklijke Instituut voor de Marine te Willemsoord en specialiseerde zich vervolgens als torpedo-officier. Hij was in de periode van 1919 tot 1922 geplaatst bij de marinestaf in Den Haag, toen men zich daar bezighield met het opstellen van een nieuw vlootplan voor Indië. Van 1922 tot 1924 volgde hij de cursus aan de Hoogere Marine Krijgsschool, blijkbaar met uitstekend resultaat: hij werd na afloop benoemd tot leraar aan de Krijgsschool, welke functie hij tot 1927 bleef vervullen. In de jaren 1920 viel ook zijn eerste publicistische arbeid; in verband met zijn verdere loopbaan is frappant dat hij in het Marineblad schreef over Onze Weermacht in Nederlandsch-Indië in een toekomstig Pacific-conflict (1926) en over 'De Staatsmarine" (1927). Eind 1928 ging Helfrich naar Indië als commandant van de nieuwe torpedobootjager 'Piet Hein’.

Author - Dick Rozing
Hits - 1021
Synoniemen - Helfrich
Heutsz, Joannes Benedictus van

Joannes Benedictus van Heutsz (Coevorden, 3 februari 1851 – Montreux, 11 juli 1924) was een Nederlands luitenant-generaal, onder meer gouverneur-generaal van Nederlands-Indië van 1904 tot 1909 en militair en civiel gouverneur van Atjeh. Van Heutsz nam in 1867 als jonge 16-jarige volontair dienst bij het Instructie Bataljon in Kampen. Hij werd in 1873 op zijn verzoek overgeplaatst naar het Nederlandsch-Indische leger en vertrok in september van dat jaar naar Soerabaja. Hij vroeg en kreeg overplaatsing naar Atjeh en diende daar bij het 3e Bataljon Infanterie.

Author - Dick Rozing
Hits - 982
Synoniemen - Heutsz, Heutz
Hilbers, Jan Hendrik

Jan Hilbers werd op 1 maart 1925 geboren te Wijk aan Zee en Duin. Hij overleed op maandag 13 januari 1947 te Buitenzorg, Nederlands-Indië. Hij ligt begraven op het Jakarta Ereveld Menteng Pulo. Hij was soldaat 3-R Gr 1 Brig. Na de oorlog werkte Jan bij kruidenier van Son in de Voorstraat. In mei 1946 werd hij opgeroepen voor militaire dienst en ingedeeld bij het 3e Regiment Grenadiers. Op het m.s. Oranje vertrok hij in oktober 1946 naar Indië waar hij op 1 december 1946 aankwam.In januari 1947 werd hij ziek. Hij overleed op 13 januari in een ziekenhuis aan tyfus. Zijn begrafenis vond plaats op de begraafplaats Kedoeng Halang te Buitenzorg. Later is hij herbegraven op het Nederlands ereveld Menteng Poeloe te Djakarta. Hij is een van de negen inwoners uit Beverwijk die door oorlogshandelingen in het voormalige Nederlands-Indië zijn omgekomen. Het 'Indië-monument' in Beverwijk is opgericht ter nagedachtenis aan deze negen inwoners.

Bron
-           http://www.awn-beverwijk-heemskerk.nl/pdf/oorlogslachtoffersNI.pdf (13-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hilbersplein (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 912
Synoniemen - Hilbers
Hilgers, Hanna C.

Hanna C. Hilgers, roepnaam Hannie (geboren op 14-5-1918 te Bandoeng en overleden op 6-9-1943). Hannie Hilgers liet na de capitulatie van het KNIL twee geallieerde militairen onderduiken, die een heenkomen zochten naar Australië. Zij vonden eerst onderdak hij de familie Hilgers te Batavia, daarna in een verpleeghuis voor geestelijk gehandicapten en vervolgens bij een particulier. Door verraad werd zij, en met haar de twee militairen en een vierde persoon, in augustus 1943 gearresteerd. Allen werden op 6 september 1943 onthoofd.

Bron
-         Digitaal Erfgoed Almere, Vaststellen straatnaamgeving Almere in 1993, https://digitaalerfgoed.almere.nl/detail.aspx?ID=1522259

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hanna Hilgersstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 876
Synoniemen - Hilgers
Hompe, Jack

Jack Hompe komt uit een familie die sinds het einde van de negentiende eeuw in Indië woont. Hij werd op 20 september 1917 in Batavia geboren en vertrok in 1937 naar Nederland voor de studie Indologie. Tijdens de oorlogsjaren was hij als enige van zijn familie in Nederland. In 1945 werd hij opgeroepen voor Indië en als bestuursambtenaar van het NICA aangesteld op Sulawesi (vh Celebes). Het NICA, de Netherlands Indies Civil Administration, was in 1944 opgericht om het bestuurlijk gezag in Indonesië (voormalig Nederlands-Indië) van de Japanners over te nemen.Na een aantal roerige jaren, waarin Jack op diverse plaatsen was belast met het herstel van het rechtspraaksysteem en ook een periode was geïnterneerd, werd het steeds duidelijker dat de koloniale tijd voorbij was. In 1950 koos Jack ervoor om met zijn gezin terug te keren naar Nederland. In 1963 vestigde het gezin zich in Nijmegen waar Jack een baan als studentendecaan aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, nu Radboud Universiteit, aanvaardde. Hij bekleedde er daarna diverse bestuursfuncties.

Daarnaast was hij een sociaal bewogen voorvechter van Indische activiteiten en organisaties en betrokken bij de activiteiten van Stichting SARI, een werkgroep die lezingen over Indische onderwerpen organiseert. Hij is op 8 februari 2000 in Nijmegen overleden.

Bron
-        Pieke Hooghoff

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Jack Hompestraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 872
Synoniemen - Jack Hompe
Hoog, Dick de

Frederik Hermanus, roepnaam Dick, de Hoog was een politicus in Nederlands-Indië. Hij is geboren op 16 juni 1881 in Ambon en overleden op 1 maart 1939 te Bandoeng. Hij is de zoon van Johannes Hermanus Josephus de Hoog, eerste machinist bij de Gouvernementsmarine, en Susanna Beekman.

Author - Dick Rozing
Hits - 896
Synoniemen - Dick de Hoog
Hoorn, Johannes Petrus van

Johannes Petrus van Hoorn werd op 16 november 1653 geboren in Amsterdam. Zijn ouders, Pieter Jansz. van Hoorn en Sara Bessels, die behoorden tot de invloedrijke burgerij van Amsterdam. Door de benoeming van zijn vader tot buitengewoon lid van de raad van Indië vertrok het gezin in 1663 naar Indië. Op twaalfjarige leeftijd werd Johan van Hoorn benoemd tot onderassistent in dienst van de VOC. Van Hoorn trad in het huwelijk met Anna Struis, die hem een fortuin bracht. Hij klom op tot directeur-generaal en raad van Indië. Na de dood van Anna trouwt hij opnieuw, dit keer met de dochter van de zittend landvoogd Outhoorn. Ook Susanna van Outhoorn stierf wat de weg vrijmaakte voor een derde huwelijk met de dochter van zijn grootste opponent in de raad Van Riebeeck.
Van Hoorn kwam aan het bewind in een onrustige periode. Zijn bestuur wordt vooral gekenmerkt door de oorlog op Java (1704-1709), het contract met Mataram van 1705 en de grote uitbreiding van de koffiecultuur. Rond 1700 was negentig procent van de koffie afkomstig uit Mokka (Jemen). De kooplieden bepaalden de prijzen en dat stond de VOC-bewindhebbers niet aan. Van Hoorn experimenteerde op diverse landgoederen en in de Preanger sloegen de struiken aan. De eerste oogst kon in 1713 worden verscheept. In 1709 keerde Van Hoorn als admiraal van de retourvloot terug naar Nederland. Hij was een vermogend man. Hij overleed slechts een half jaar na zijn terugkeer op 21 februari 1711 in Amsterdam.

Bronnen
-           L.P. van Putten, Ambitie en Onvermogen, gouverneurs-generaal van Nederlands-Indië 1610-1796 (Rotterdam 2002), p.108-113.
-           P.A. van der Lith, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 2 (1896-1905), p.52.
-           P.C. Molhuysen, P.J. Blok en Fr. K.H. Kossmann, Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel 6 (Leiden 1924), p.804-806.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Joan_van_Hoorn (13-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Johan van Hoornstraat (2), Van Hoornstraat (1)

 

Author - Dick Rozing
Hits - 784
Synoniemen - Johan van Hoorn
Houtman, Cornelis de

Cornelis de Houtman is geboren op 2 april 1565 in Gouda en overleed op zee op 1 september 1599 te Atjeh. Hij was een Nederlandse koopman en ontdekkingsreiziger die als opperkoopman met de eerste Nederlandse expeditie naar Oost-Indië voer. Hij bezocht de eilanden Sumatra, Java, Madura en Bali. De zeereis staat bekend als de Eerste Schipvaart en had als doel de inkoop van specerijen in de plaats Bantam op Java. De organisatie was in handen van de voor deze expeditie opgerichte Compagnie van Verre. De vloot bestond uit 249 man waaronder Cornelis en zijn broer Frederik de Houtman en vertrok op 2 april 1595 van Texel met vier schepen: Amsterdam, Hollandia, Mauritius en Duyfken. Drie schepen en 89 man kwamen in augustus 1597 terug. De reis was bar en boos, met scheurbuik, ruzies en bedreigingen aan boord, massamoorden op inlanders en veel vertraging. Diverse bemanningsleden werden door inlanders vermoord. Alleen al op het kleine eiland Nosy Maritsa in Madagaskar werden zeventig manschappen begraven, voornamelijk wegens scheurbuik. Door het groot aantal doden waren er niet meer genoeg manschappen in leven om vier schepen te bevaren en werd er een dat lekte verbrand. In 1598 gingen de broers met twee schepen van de Veersche Compagnie opnieuw naar Oost-Indië. Cornelis de Houtman had deze keer de leiding. Op 1 september 1599 kwamen talrijke zwaar bewapende soldaten aan boord om naar Johor te varen. Als geschenk hadden ze eten en alcoholische drank meegenomen, die uitgedeeld werden aan de bemanningen van de schepen. In het eten en drank bevond zich een ingrediënt dat een hallucinogene werking had, mogelijk afkomstig van de plant Datura. Nadat een deel van de bemanning verdoofd was geraakt, vielen de inlanders aan waarbij Cornelis de Houtman en 27 andere opvarenden om het leven kwamen.

Bronnen
-           P.A. van der Lith, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 2 (1896-1905), p.53-54.
-           P.C. Molhuysen, P.J. Blok en Fr. K.H. Kossmann, Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel 7 (Leiden 1927), p.627.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Cornelis_de_Houtman (13-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Cornelis Houtmanstraat (1), Cornelis de Houtmanstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1251
Synoniemen - Houtman