Oost-Indische Buurten

In dit lexicon vindt u alle lemma’s van de Oost-Indische straten die in Oost-Indische buurten liggen. Van elk lemma is een omschrijving gegeven. Voorbeeld: Woont u in de Javastraat of aan de Van Heutszlaan dan zoekt u op ‘Java’ of ‘Heutsz’ en u krijgt een omschrijving te zien. Bij een lange omschrijving moet u het lemma links aanklikken en de totale beschrijving verschijnt. Onderaan ziet u hoe vaak het lemma vernoemd is en in welke combinatie (-straat, -laan, -weg, -plantsoen, -pad, etc.) het voorkomt.

Zoeken naar begrippen

Begrippenlijsten

Term Definitie
Padang

Padang is de grootste stad aan de westkust van Sumatra en de hoofdstad van de provincie West-Sumatra. Het aantal inwoners is 1.000.096 in 2014. Sinds de zestiende eeuw is Padang een handelscentrum. Tijdens de zestiende en zeventiende eeuw werd er peper geteeld en verhandeld met India, Portugal, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. In 1637 was aan de VOC de vrijheid van handel toegestaan langs de Westkust van Sumatra In 1663 kwam Padang onder het gezag van de Nederlanders. In 1669 moesten de Hollanders het fort en de kantoren verlaten na een aanval van de Atjehers. De inlandse bevolking steunde de VOC en in 1680 werd een handelspost gebouwd. De stad is geregeld van kolonisator gewijzigd, Engeland en Frankrijk trokken al dan niet zonder slag of stoot de stad binnen. De stad ligt in een geologisch actief gebied van aardbevingen en tsunami’s. Na de ontwikkeling van het Ombilin steenkolenvelden ten zuiden van Padang trok de economie sterk aan. De meerderheid van de bevolking is Minangkabau en moslim.

Bronnen
-           P.A. van der Lith en Joh. F. Snelleman, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 3 (1896-1905), p.158-161.
-           https://en.wikipedia.org/wiki/Padang (24-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Padangstraat (7)

Author - Dick Rozing
Hits - 1004
Pahud de Mortanges, Charles Ferdinand

Charles Ferdinand Pahud de Mortanges werd op 18 april 1803 in Amsterdam geboren. Hij was de zoon van Abraham Daniël Ferdinand Pahud en Antoinette Phillipine Christine Walther. Zijn vader was president van de wees- en boedelkamer in Semarang. Hij vertrok in 1823 als ambtenaar naar Nederlands-Indië. Zijn hoofdvestiging was Batavia, maar maakte ook in 1826 een uitstapje van een jaar naar Padang. In 1837 werd hij benoemd tot ontvanger van de in- en uitvoerrechten in Batavia. Twee jaar later kreeg hij, wegens langdurige dienst, verlof om naar Nederland te gaan. Na een kort verblijf ging hij terug om zijn ambtelijke carrière voort te zetten. Na een periode met gezondheidsproblemen en herstel in Nederland in 1847 kreeg hij in 1849 een aanstelling op het ministerie van koloniën. Door zijn Indische ervaring werd hij op 1 november 1849 minister van Koloniën in het kabinet Thorbecke. Hij had verantwoording het regeringsreglement voor Nederlands-Indië door het parlement te loodsen. Het werd aanvaard en naar Indië gezonden om in de praktijk te brengen. Koning Willem III benoemde Pahud op 21 november 1855 tot gouverneur-generaal.

Author - Dick Rozing
Hits - 901
Synoniemen - Pahud
Pal, Johannes Adrianus van der

Johannes Adrianus van der Pal werd geboren op 15 augustus 1926 te Heiloo en overleed op 5 december 1948 te Krajak. In 1930 kwam hij met zijn ouders in Beverwijk wonen. Na de lagere school ging hij naar de MULO en na het behalen van zijn diploma ging hij werken bij het Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord-Holland. In de avonduren studeerde hij boekhouden, In de loop van 1946 moest hij in Militaire dienst en vertrok met de Johan van Oldenbarnevelt naar Nederlands-Indië. Hij was ingedeeld bij 4-4-8 Regiment Infanterie als soldaat 1e der infanterie. Na een verblijf in Tandjoeng Priok, kwam hij uiteindelijk in Kratjang terecht. Op de vroege ochtend van 5 december 1948 werd zijn drietonner nabij het plaatsje Rantjabadak (Bogor) vanuit een hinderlaag beschoten waarbij hij sneuvelde. Hij ligt begraven op het ereveld Menteng Poeloe te Djakarta. Hij is een van de negen inwoners uit Beverwijk die door oorlogshandelingen in het voormalige Nederlands-Indië zijn omgekomen. Het 'Indië-monument' in Beverwijk is opgericht ter nagedachtenis aan deze negen inwoners.

Bron
-           http://www.awn-beverwijk-heemskerk.nl/pdf/oorlogslachtoffersNI.pdf (24-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Van der Palstraat (1)

 

 

Author - Dick Rozing
Hits - 938
Synoniemen - van der Pal
Palar

L.N. Palar (Tomohon 1900 – Jakarta 1981). Palar kwam in 1926 naar Nederland voor studie. In de jaren dertig was hij de raadgever voor Indonesische zaken van de Sociaal-Democratische Arbeiders-Partij en het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen. Hij reisde in 1938 naar Indië als socialistisch afgevaardigde. De oorlog bracht hij door in Nederland. Daarna werd hij gekozen als lid van de Tweede Kamer voor de Partij van de Arbeid. Palar zegde dit lidmaatschap op uit protest tegen de Eerste Militaire Actie in juli 1947. Hij werd vertegenwoordiger van de Republiek bij de Verenigde Naties, het begin van een glanzende diplomatieke loopbaan.

Bron
-           Prof. dr. Gert Oostindie, directeur KITLV in 'Advies-KITLV-straatnamen-Amsterdam.pdf' d.d. 19-6-2019

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Palarstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 684
Palembang

Palembang is de tweede stad van Sumatra, na Medan. Het is de hoofdstad van de provincie Zuid-Sumatra en heeft ruim 1,7 miljoen inwoners (2013). Palembang is een van de oudste steden van Indonesië reeds bekend in de 7e eeuw. De rivier de Musi is een levensader die door de stad stroomt. In 1619 opende de VOC er een handelspost, maar enkele jaren later werd dat door J.P. Coen al weer opgeheven en werd de handel op Palembang gedreven met gaande en komende schepen, terwijl de peper ook met inlandse vaartuigen naar Batavia werd gebracht.

Bron
-           https://en.wikipedia.org/wiki/Palembang (24-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Palembangstraat (5), Palembangweg (2)

Author - Dick Rozing
Hits - 940
Parra, Petrus Albertus van der

Van der Parra werd op 29 september 1714 in Colombo, Ceylon, geboren. Hij was de zoon van Cornelis van der Parra, de secretaris van het gouvernement, en zijn vrouw Geertruyda Suzanna Spannijt. Hij had geen binding met Nederland en zou zijn officiële vaderland nooit zien. Zijn overgrootvader was al in Indië gevestigd. Op veertienjarige leeftijd trad Van de Parra in dienst van de VOC. In 1733 trouwde hij met Elisabeth Petronella van Aerden van Batavia. Drie kinderen uit die huwelijk stierven op jonge leeftijd. In 1736 werd hij overgeplaatst naar Batavia, de stad waar hij de rest van zijn leven zou verblijven. In 1743 trouwde hij met Adriana Johanna Bake, een weduwe. Bij Van der Parra zien we een landvoogd die past in het klassieke rijtje van oorzaken die door historici worden genoemd als verklaring voor de achteruitgang van de VOC: hebzucht, nepotisme, wanbeheer en privéhandel. Hij was het type van een achttiende-eeuwse regent: ijdel, zelfbewust en autocratisch, maar ook minzaam en royaal. Hij liet buiten de oude stad Batavia een droompaleis neerzetten. Een veelheid aan bijgebouwen voor gastenverblijven, personeel en slaven completeerde het monumentale landhuis. Vanaf 1755 was hij directeur-generaal. Op 15 mei 1761 volgde zijn benoeming tot gouverneur-generaal en hij bekleedde deze functie tot zijn dood op 28 december 1775 in Batavia. Zijn bestuur was, behoudens enige strijd op Ceylon en in Oost-Java, een tijdperk van rust en werd niet door bijzondere gebeurtenissen gekenmerkt. Behalve landgoed Buitenzorg, dat hij kocht uit de nalatenschap van zijn voorganger Jacob Mossel, bezat hij nog meer landgoederen en tuinen in de buurt van Batavia.

Bronnen
-           P.A. van der Lith en Joh. F. Snelleman, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 3 (1896-1905), p.223.
-           J. Bezemer, Beknopte Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië (1921), p.405-406.
-           L.P. van Putten, Ambitie en Onvermogen, gouverneurs-generaal van Nederlands-Indië 1610-1796 (Rotterdam 2002), p.172-175.
-           P.C. Molhuysen, P.J. Blok en Fr. K.H. Kossmann, Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel 7 (Leiden 1927), p.940-942.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Petrus_Albertus_van_der_Parra (24-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Van der Parrastraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 828
Synoniemen - van der Parra
Pasar malam

Pasar malam betekent avondmarkt en komt voor in Indonesië, Maleisië en Singapore. Allerlei producten van etenswaren tot gebruiksvoorwerpen zijn er te koop. Ook in Nederland komen pasar malams voor, maar deze zijn vaak ook overdag. Op de pasar malam ontmoeten Indonesiërs, Indo’s, Nederlanders elkaar, allemaal groepen die elkaar willen ontmoeten vanwege de Indische, Indonesische cultuur. De bekendste pasar malam is de Tong tong fair in Den Haag.

Bron
-           Van Dale

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Pasar malamstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 742
Patras, Abraham

Abraham Patras werd op 22 mei 1671 geboren in Grenoble. Hij was de zoon van Antoine Patras en Olympe Blusset. De familie Patras behoorde tot de hugenoten en hun positie in Frankrijk was onzeker. Na de herroeping van het ‘Edict van Nantes’, dat voorzag in dezelfde burgerrechten voor protestanten en katholieken, vluchtte de familie naar Nederland. Eerst woonde het gezin in Leiden later in Haarlem. Abraham Patras werkte enige tijd voor de Amsterdamse koopman Nathaniël Gauthier. Begin januari 1690 vertrok de negentienjarige Patras, als soldaat in dienst van de VOC, naar Batavia. Al spoedig na zijn aankomst op 30 augustus 1690 verruilde hij de militaire voor een civiele functie binnen de VOC en vertrok naar Ambon. In 1699 trad hij daar in het huwelijk met de dochter van de boekhouder en secretaris van de raad van Justitie op Ambon, J. van Brakel. Het huwelijk duurde kort, want zijn vrouw overleed op 16 december 1700. In 1703 werd Patras bevorderd tot secretaris van de gouverneur van de Molukken, daarna was hij benoemd tot opperhoofd van Djambi van 1707 tot 1711. Opklimmend in rang bekleedde hij functies in Djambi, Palembang, Batavia, Bengalen om in 1731 benoemt te worden tot raad extraordinair van Indië. Toen gouverneur-generaal Dirk van Cloon overleed was bij loting tussen Valckenier en Patras, de laatste de gelukkige om de nieuwe gouverneur-generaal van Indië te worden, bekrachtigd door de Heeren XVII op 5 november 1735. Patras bleek dan wel de ‘winnaar’ en accepteerde op 64-jarige leeftijd de benoeming, maar schreef onmiddellijk een brief naar de Heeren XVII ‘om van dien swaren last eene reputatieuse wijze weder ontheven te mogen worden’.  Hij had niet meer de kracht en energie om de verantwoordelijke positie van landvoogd uit te voeren. De Heeren XVII bevestigden niettemin zijn benoeming. Op 3 mei 1737, na slechts twee jaar landvoogd te zijn geweest, overleed Patras. Hij werd op 6 mei in Batavia begraven.

Bronnen
-           P.A. van der Lith en Joh. F. Snelleman, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 3 (1896-1905), p.240.
-           L.P. van Putten, Ambitie en Onvermogen, gouverneurs-generaal van Nederlands-Indië 1610-1796 (Rotterdam 2002), p.144-148.
-           P.C. Molhuysen, P.J. Blok en Fr. K.H. Kossmann, Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel 7 (Leiden 1927), p.946-948.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Abraham_Patras (25-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Patrasstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1058
Synoniemen - Patras
Pattimura

Pattimura (pseudoniem van Thomas Matulessy, 1783-1817) leefde in de tijd dat de Britten zeggenschap hadden over de Molukse eilanden. Hij diende in het Britse leger tot het Brits bestuur werd overgedragen aan de Nederlanders. Pattimura was het niet eens met de ingrijpende hervormingen van de Nederlanders omdat hij vond dat die niet ten goede kwamen aan zijn volk. Hij leidde de opstand op het eiland Saparua waar hij fort Duurstede bezette. Hierbij kwamen de resident, zijn vrouw en kinderen om het leven. Alleen de oudste zoon overleefde en mocht later de naam ‘Van den Berg van Saparua’ voeren. Pattimura hield zes maanden stand voordat hij door een Nederlands expeditieleger werd verslagen. In december 1817 werd hij in fort Victoria te Ambon opgehangen. Hier staat nu een monument. Pattimura’s ironische laatste woorden zouden zijn geweest: ‘Selamat tingal tuan-tuan, ofwel Ik wens u een prettig verblijf hier, heren’. Elk jaar is op 15 mei de Pattimura-herdenking.

Bronnen
-           Maluku, de Molukken, Indonesië Reisbibliotheek (1990), p.57-58.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Pattimura (25-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Pattimurastraat (2)

Author - Dick Rozing
Hits - 1184
Synoniemen - Thomas Matulessy
Pelikaan

De Pelikaan is een driemotorig Fokker vliegtuig van het type F.XVIII gebouwd in de jaren 30. Het toestel kon 16 passagiers vervoeren. Luchtvaartgeschiedenis maakte de PH-AIP Pelikaan. Dit toestel vertrok op 18 december 1933 voor een versnelde kerstvlucht naar Batavia. Deze vlucht zou worden uitgevoerd door de snellere Fokker F.XX Zilvermeeuw, maar bij het warmdraaien trad een ernstige motorstoring op. In allerijl werd de Pelikaan toen startklaar gemaakt. Het lukte de bemanning onder gezagvoerder Iwan Smirnoff om de vlucht in een recordtijd te volbrengen. Op 22 december 1933 kwam het vliegtuig in Batavia aan, en vier dagen later vertrok het voor de retourvlucht. Ondanks slecht weer werd de terugweg nog iets sneller afgelegd, en in de avond van 30 december 1933 landde de Pelikaan op een koud en mistig Schiphol. Door de mist waren er vier landingspogingen nodig. Er waren meer dan 20.000 bezoekers toegestroomd om de vierkoppige bemanning te huldigen.

Bronnen
-           Dick Nauta, Alle Lelystadse straatnamen (2011), p.80.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Fokker_F.XVIII (25-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Pelikaanstraat (1), Pelikaanweg (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1000
Synoniemen - PH-AIP
Phohi

Philps Omroep Holland Indië (Phohi) was een radio-omroep van Philips opgericht in 1927 die zich met uitzendingen vanuit de Nederlandse gemeente Huizen in het Gooi via de kortegolf richtte op de Nederlandse koloniën, voornamelijk Nederlands-Indië. De zender was de eerste radiozender die de mogelijkheid had vanuit Nederland de koloniën te bereiken. De zender zond uit van 1927 tot 1930 en van 1934 tot de Duitse bezetting van Nederland in 1940. In 1947 ging de PHOHI over in Radio Nederland Wereldomroep. Aan de Randweg in Huizen staan ter herinnering aan de zender op schaal 1:5 gebouwde replica's van de twee grote zendmasten.

Bron
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Philips_Omroep_Holland-Indië (25-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Phohistraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 921
Synoniemen - PHOHI
Pijnacker Hordijk, Cornelis

Pijnacker Hordijk werd op 13 april 1847 geboren in Drumpt ten westen van Tiel. Hij was de zoon van dr. Abraham Pijnacker Hordijk en Geertruida Johanna van Wijk. Op 17 oktober 1864 schreef hij zich in aan de Universiteit Utrecht als student rechten. Hij promoveerde in november 1873 en werd advocaat in Rotterdam. Hij verruilde de advocatuur voor een aanstelling tot hoogleraar burgerlijk recht en rechtsgeschiedenis aan de universiteit van Amsterdam. Pijnacker Hordijk ging in 1882 in de politiek. Hij was kort minister van Binnenlandse Zaken en commissaris van de Koning in Drenthe. Deze functie behield hij tot Koning Willem III hem in 1888 riep voor het ambt van gouverneur-generaal van Nederlands-Indië (K.B. 19 juni 1888). Hij werd landvoogd op 1 september 1888.

Author - Dick Rozing
Hits - 877
Synoniemen - Pijnacker Hordijk
Plantage

Een plantage is een in de tropen door westerlingen aangelegd terrein bestemd voor de verbouw van koffie, thee, rubber, katoen, cacao, enz.

Bron
-           Van Dale

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Plantage (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1273
Pontianak

Pontianak is een industrie- en havenstad en tevens de hoofdstad van de provincie West-Kalimantan. Het ligt nagenoeg op de evenaar, het stadscentrum ligt drie km ten zuiden van de evenaar. In 2014 telde het 573.000 inwoners. De stad ligt in de delta van de rivier de Kapuas, dit maakt het kwetsbaar voor overstromingen. Pontianak was voorheen de hoofdstad van het onafhankelijke sultanaat Pontianak dat was opgericht op 23 oktober 1771 rond een oude handelspost aan de kust van Borneo.

Bron
-           https://en.wikipedia.org/wiki/Pontianak,_Indonesia (25-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Pontianakstraat (2)

Author - Dick Rozing
Hits - 926
Portier, Ferry

Ferry Portier is op 15 mei 1916 in Malang geboren en op 27 mei 2008 in Nijmegen overleden. Portier was een voormalig dwangarbeider aan de Birmaspoorweg die wist te vluchten en bij de etnische minderheid de Karens terecht kwam. Hier kon hij 2,5 jaar schuilen. Met een aantal andere ex-krijgsgevangenen en Karen-guerrilla’s voerde hij overvallen uit op de Japanners en de Burmese troepen die met hen samenwerkten. Hij maakte zich de taal eigen en raakte zeer gesteld op het Karen dorpshoofd Maung Mela die hem bescherming bood. In 1944 vielen Japanse militairen het gebied binnen. Maung Mela kreeg de doodstraf. Portier werd afgevoerd en kwam in de gevangenis van Singapore terecht. Daar maakte hij bijna een jaar later de capitulatie mee. Hij woonde en werkte bij Nijmegen. Op 90-jarige leeftijd heeft hij contact gezocht met de Karen-familie in Thailand, een ontroerend weerzien.

Bron
-           Pieke Hooghoff

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Ferry Portierstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1119
Synoniemen - Portier