Pahud de Mortanges, Charles Ferdinand

Charles Ferdinand Pahud de Mortanges werd op 18 april 1803 in Amsterdam geboren. Hij was de zoon van Abraham Daniël Ferdinand Pahud en Antoinette Phillipine Christine Walther. Zijn vader was president van de wees- en boedelkamer in Semarang. Hij vertrok in 1823 als ambtenaar naar Nederlands-Indië. Zijn hoofdvestiging was Batavia, maar maakte ook in 1826 een uitstapje van een jaar naar Padang. In 1837 werd hij benoemd tot ontvanger van de in- en uitvoerrechten in Batavia. Twee jaar later kreeg hij, wegens langdurige dienst, verlof om naar Nederland te gaan. Na een kort verblijf ging hij terug om zijn ambtelijke carrière voort te zetten. Na een periode met gezondheidsproblemen en herstel in Nederland in 1847 kreeg hij in 1849 een aanstelling op het ministerie van koloniën. Door zijn Indische ervaring werd hij op 1 november 1849 minister van Koloniën in het kabinet Thorbecke. Hij had verantwoording het regeringsreglement voor Nederlands-Indië door het parlement te loodsen. Het werd aanvaard en naar Indië gezonden om in de praktijk te brengen. Koning Willem III benoemde Pahud op 21 november 1855 tot gouverneur-generaal.

Hij vertrok in maart 1856 naar Indië en aanvaardde op 22 mei 1856 het bestuur. Belangrijke voorvallen hadden onder zijn bewind op Java niet plaats. De koffie- en suikercultures waren het belangrijkst. De eerste telegraaflijn kwam tot stand en in 1859 werd besloten tot oprichting van het gymnasium Willem III in Batavia. In de buitengebieden gold officieel de onthoudingspolitiek, een beleid van non-interventie (vanuit Den Haag). Pahud maakte het bont en zond militaire expedities uit naar de Lampongs, Palembang, Djambi, Riouw, West- en Zuid-Borneo, Celebes, Bali, Ceram en Timor. Een duidelijke kloof tussen Den Haag en Batavia. Ondertussen groeide in Indië een kleine, maar actieve pers onder de Europese bevolkingsgroep. Pahud kreeg er zeer veel problemen mee. De redacteur van het Bataviaasch Handelsblad, Lion, schreef een artikel over het bloedbad in Bandjermasin. Hij legde een relatie naar de massale opstand die in Brits Indië had plaatsgevonden en waar een opstand was uitgebroken onder de inheemse soldaten van het koloniale leger. Het zorgde voor opschudding. Lion werd gevangen gezet, maar zijn daad zorgde wel voor een kritische onderstroom, die niet meer uit Indië zou verdwijnen. De publicatie van een nieuw kritisch artikel in he Bataviaasch Dagblad bracht de definitieve breuk met de minister van koloniën Rochussen. Pahud werd schriftelijk aangezegd dat de koning wenste dat hij zijn ontslag zou indienen. Op 23 juni 1861 werd Pahud op zijn verzoek eervol ontslagen en hij legde op 2 september 1861 zijn functie neer. Hij keerde direct terug naar Nederland en trok zich terug uit het openbare leven. Pahud en zijn nakomelingen mochten zich vanaf 22 december 1867 Pahud de Mortanges noemen. Hij overleed op 31 augustus 1873 in Den Haag.

Bronnen
-           P.A. van der Lith en Joh. F. Snelleman, Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, deel 3 (1896-1905), p.170-171.
-           J. Bezemer, Beknopte Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië (1921), p.385.
-           L.P. van Putten, Ideaal en werkelijkheid, Gouverneurs-generaal in dienst van de Staat 1796-1945 (2002), p.126-132.
-           P.C. Molhuysen en P.J. Blok, Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel 3 (Leiden 1914), p.946-949.
-           https://www.parlement.com/id/vg09lljev8xf/ch_f_pahud (24-11-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Pahudstraat (1)