West-Indische Buurten

In dit lexicon vindt u alle lemma’s van de West-Indische straten die in West-Indische buurten liggen. Van elk lemma is een omschrijving gegeven. Voorbeeld: Woont u in de Arubastraat of aan de Paramaribolaan dan zoekt u op ‘Aruba’ of ‘Paramaribo’ en u krijgt een omschrijving te zien. Bij een lange omschrijving moet u het lemma links aanklikken en de totale beschrijving verschijnt. Onderaan ziet u hoe vaak het lemma vernoemd is en in welke combinatie (-straat, -laan, -weg, -plantsoen, -pad, etc.) het voorkomt.

Zoeken naar begrippen

Begrippenlijsten

Term Definitie
Flu, Christiaan Paul

Christiaan Paul Flu (Paramaribo, 1884 – Leiden 1945) was medicus, hoogleraar tropische hygiëne en rector magnificus van de Universiteit Leiden. De zeer getalenteerde Flu behaalde op zijn twintigste zijn artsdiploma aan de Geneeskundige School te Paramaribo, waarna hij vertrok naar Nederland om zich verder te bekwamen. Hij was werkzaam in Suriname, Nederland en Indonesië. Ook in Suriname heeft hij veel bereikt: hij was grondlegger van het waterleidingnet en hielp velen door zijn grote kennis over verscheidene tropische ziektes. Het baanbrekende werk van Flu werd opgemerkt: in 1911 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Daarna werkte hij in Indonesië waar hij met zijn familie – ondanks hun donkere huidskleur – behoorde tot de Europese elite. In 1921 werd hij in Leiden hoogleraar Tropische Hygiëne en directeur van het nieuw opgerichte Instituut voor Tropische Geneeskunde. In 1938 werd Flu rector magnificus van de Universiteit van Leiden. Tijdens de Duitse bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog kwam hij op voor de vrijheid van de universiteit. In augustus 1942 werd Flu onder huisarrest geplaatst en in januari 1944 naar een concentratiekamp overgebracht. In dezelfde periode werd zijn oudste zoon door de Duitse bezetter vermoord. Toen Flu kon terugkeren was hij ernstig verzwakt door de fysieke ontberingen en vooral gebroken door de dood van zijn zoon. Op 19 december 1945, enkele maanden na het heropenen van de Universiteit Leiden, stierf hij op 61-jarige leeftijd.

Bron
-           Gert Oostindie, directeur KITVL in 'Advies-KITLV-straatnamen-Amsterdam.pdf' van 7-6-2019

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Christiaan Paul Fluhof, Christiaan Paul Flustraat (2)

Author - Dick Rozing
Hits - 847
Synoniemen - Christiaan Paul Flu
Ecury, Nydia

Nydia Maria Enrica Ecury (Oranjestad, 1926 – Willemstad, 2012) was onderwijzeres, schrijfster, vertaalster en actrice. Ecury studeerde Engels en journalistiek in Canada. In 1957 vestigde zij zich op Curaçao waar ze les gaf op de Martinus-Mavo en op de Nilda Pinto-Huishoudschool. Zij was daarnaast privélerares Papiaments. In 1967 was Ecury een van de oprichters van de toneelgroep Thalia. In 1972 debuteerde ze als dichteres, waarna zij nog verschillende dichtbundels heeft uitgebracht. Ook speelde Ecury in 1986 een rol in de film Almacita di desolato. In 1995 ontving zij de Pierre Laufferprijs en in 2007 de Cola Debrotprijs. Verder kreeg zij de Theatre Festival Award of Aruba en de Prijs van de Eilandelijke Dienst Culturele Zaken. Nydia Ecury was zuster van de reeds in Amsterdam vernoemde verzetsheld Boy Ecury.

Bron
-           Prof. dr. Gert Oostindie, directeur KITLV in 'Advies-KITLV-straatnamen-Amsterdam.pdf' d.d. 19-6-2019

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Nydia Ecuryhof, Nydia Ecurystraat (2)

Author - Dick Rozing
Hits - 730
Synoniemen - Nydia Ecury
Doedel, Louis

Louis Alfred Gerardus Doedel (Paramaribo, 26 juli 1905 – aldaar, 10 januari 1980) was een Surinaams vakbondsbestuurder. Doedel doorloopt de ULO school. In de jaren twintig van de 20e eeuw wordt hij zich bewust van de armoede, werkloosheid en sociale ongelijkheid in de Surinaamse samenleving. Zelf gaat hij in 1928 naar Curaçao, omdat daar meer en beter betaald werk te vinden is. Op Curaçao werkt hij bij de belastingdienst.
Het is op dit eiland dat Doedel zijn eerste politieke activiteiten ontplooit. In januari 1931 verscheen onder zijn redactie de nieuwjaarskrant Heil den Lezer een artikel, "Waarheen", welk een aanklacht is tegen het koloniale bewind in Suriname. Vanwege zijn politieke activiteiten wordt Doedel door het Bestuur van Curaçao ontslagen.

Bron
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Louis_Doedel (geraadpleegd 15-7-2019)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Louis Doedelstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1407
Synoniemen - Louis Doedel
Debrot, Cola

Cola Debrot (Bonaire, 1902 – Amsterdam, 1981) vertrok op veertienjarige leeftijd naar Nederland om te studeren. Hij volgde enige tijd de studie rechten in Utrecht, maar vertrok in 1928 naar Parijs. Vanaf 1931 studeerde hij geneeskunde in Nederland en hij vestigde zich in 1942 als arts in Amsterdam. Tijdens die studie debuteerde Debrot met een lange novelle Mijn zuster de negerin (1935) en in 1940 was hij medeoprichter van het tijdschrift Criterium. In 1948 keerde Debrot terug naar de Antillen en vestigde zich in Willemstad, waar hij actief was op cultureel gebied, met name voor het Cultureel Centrum Curaçao. In 1952 werd hij gevolmachtigd minister van de Nederlandse Antillen en in 1962 gouverneur. In 1970 vestigde hij zich weer in Nederland en wijdde zich aan het schrijverschap. Na zijn overlijden werd de Cola Debrotprijs ingesteld. De eerste die deze ontving was Boelie van Leeuwen, voor diens gehele oeuvre.

Bron
-           Prof. dr. Gert Oostindie, directeur KITLV in 'Advies-KITLV-straatnamen-Amsterdam.pdf' d.d. 19-6-2019

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Cola Debrotstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 764
Synoniemen - Cola Debrot
Curaçao

Curaçao is een land binnen het Koninkrijk der Nederlanden, eiland in de Caribische Zee. Curaçao is het grootste eiland van de vroegere Nederlandse Antillen. Het is het middelste van de Eilanden Beneden De Wind. De oppervlakte is 472 km2 en in 2009 telde het bijna 141.766 inwoners. De hoofdstad is Willemstad.

Landschap en klimaat
Curaçao bestaat voornamelijk uit een opgeheven kalkplateau. Het oppervlak is golvend met als hoogste punt de St.-Christoffelberg (372 m). De noordkust is steil. De zuidkust heeft veel baaien en ondiepe inhammen. De belangrijkste binnenbaai is het Schottegat. Er zijn geen permanente riviertjes, maar wel beddingen die zich alleen vullen na een bui. Het eiland heeft een semi-aride tropisch klimaat dat wordt gematigd door de noordoostpassaat. Het gebrek aan water heeft men opgelost door destillatie van zeewater.

Bevolking
De bevolking is gemengd van samenstelling en herkomst. Het merendeel van de bevolking is van Afro-Caribische oorsprong. Verder maken Zuid- en Oost-Europese joden en andere Europeanen deel uit van de bevolking. De vestiging van de Shell-raffinaderij in de jaren twintig van de twintigste eeuw leidde tot een bevolkingsexplosie door immigratie uit de omliggende (ei)landen, Nederland, Portugal en het Midden-Oosten. De omgangstaal is het Papiaments, maar de officiële taal is het Nederlands. Spaans en Engels worden in de handel gebruikt. De bevolking is grotendeels rooms-katholiek.

Author - Dick Rozing
Hits - 1197
Synoniemen - Curacao
Crijnssen

Abraham Crynssen, Zeeuws admiraal. Vermoedelijk geboren te Vlissingen. Zijn geboortedatum is onbekend. Hij werd in 1665 commandeur bij de Admiraliteit van Zeeland. Tijdens de Vierdaagse Zeeslag en de Tweedaagse Zeeslag vocht Crijnssen mee als bevelhebber van het fregat Zeelandia. In december 1666 kreeg Crijnssen het bevel over een eskader, bestaande zeven schepen. Dit eskader werd door Zeeland naar West-Indië en de oostkust van Noord-Amerika gestuurd voor een expeditie tegen de Engelsen. Op 25 februari 1667 arriveerde de schepen bij het fort Willoughby bij Parimaribo. Na een korte beschieting van het fort gaven de Engelse verdedigers zich over, en op 6 maart gaven de Engelsen de hele kolonie op. Crijnssen doopte het fort om in Fort Zeelandia. 
Na in april de koloniën Berbice en Essequibo versterkt te hebben, voer hij verder naar Tobago die hij met zijn mannen bezetten. In mei heroverde hij Sint Eustatius. Daarna zeilde hij naar Martinique en werd overreed om samen met een Frans eskader tegen de Engelsen een slag te leveren bij Nevis. Deze slag bleef onbeslist omdat de Fransen zich terugtrokken. Na een succesvolle aanval op Engelse schepen bij Virginia keerde Crijnssen terug naar Zeeland alwaar een gouden ketting met medaillon ontving. Op het bericht dat de Engelsen Paramaribo heroverd hadden, werd Crijnssen opnieuw naar Suriname uitgezonden. In april 1668 was heel Suriname weer in bezit genomen en zou tot 1975 onder Nederlands bestuur blijven. Crijnssen overleed in 1669 in Paramaribo.

Bij de Nederlandse marine hebben twee schepen gediend die zijn vernoemd naar Abraham Crijnssen, begin twintigste eeuw een mijnenveger en eind twintigste eeuw een fregat.

Bronnen

  • Heijer, Henk den, De geschiedenis van de WIC (Zutphen 2002) 92, 137.
  • http://www.suriname.nu/701vips/abrahamcrijnssen.html (29 maart 2019)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Abraham Crijnssenhof (1), Crijnssenstraat (1), Crynssenstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1108
Synoniemen - Crynssen
Coronie

Coronie is een van de districten in het noordwesten van Suriname. De hoofdplaats is Totness. Met de kolonisatie van het district werd rond 1800 begonnen. Veel van de oorspronkelijke planters waren Schotten - Suriname was toen onder Brits bewind - wat zich weerspiegelt in de vele Engelstalige plaatsnamen in het district. Tijdens het begin van de negentiende eeuw maakte het deel uit van het district Nickerie en heette "Neder-Nickerie". In 1851 werd het daarvan afgesplitst en vernoemd naar de militaire post Corona. 
De kokosindustrie was vroeger erg belangrijk in Coronie, maar ging in de loop van de twintigste eeuw achteruit omwille van ziekte en veroudering. Tegenwoordig zijn rijst en de visvangst de belangrijkste inkomensbronnen voor Coronie. Desondanks staat Coronie nog altijd bekend omwille van zijn kokospalmen.
Coronie heeft met 3391 inwoners de kleinste bevolking van alle Surinaamse districten. Bij de Surinaamse volkstelling in 2012 telde het district 3391 inwoners en heeft daarmee de kleinste bevolking van alle districten. Het merendeel, 2436 ofwel 72%, zijn Creolen. De 533 Javanen (16%) vormen de tweede grootste bevolkingsgroep. De andere bevolkingsgroepen zijn telkens door minder dan honderd personen in Coronie vertegenwoordigd, maar geen enkele ontbreekt volledig.
Het district Coronie wordt in De Nationale Assemblee vertegenwoordigd door twee gekozen parlementariërs. Gelet op het bevolkingsaantal kan in dit district met de minste stemmen een zetel behaald worden.

Bronnen

  • Bruijning, C.F.A. en J. Voorhoeve (red.), Encyclopedie van Suriname (Amsterdam 1977) 156.
  • https://www.coronie.eu (10 april 2019)
  • https://www.surinameview.com/districten/coronie/ (10 april 2019)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Coroniestraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1297
Corantijn

De Corantijn is een rivier in het noorden van Zuid-Amerika, op de grens van Guyana en Suriname. De lengte van de rivier is, inclusief de Boven-Corantijn als bronrivier, circa 724 km. De Corantijn stroomt uit in de Atlantische Oceaan. 
De Corantijn heeft in haar bovenloop twee bronrivieren: In het westen ontspringt in het Acaraigebergte nabij de grens van Brazilië de Boven-Corantijn of Nieuwe rivier. Meer oostelijk loopt de Coeroeni, die als Koetari en Sipaliwini ontspringt ten westen van de Sipaliwinisavanne. Het gebied tussen de Nieuwe rivier en de Coeroeni-Koetari is het betwiste Guyanees-Surinaamse Tigri-gebied of New River triangle. 400 km stroomafwaarts bereikt de rivier de oceaan, in de buurt van de Surinaamse plaats Nieuw-Nickerie en de Guyanese plaats Corriverton. 
De rivier kent vele watervallen, waaronder de Oronoqueval (Boven-Corantijn), de Anoravallen, de Tijgervallen, de Tramwayvallen en de Wonotobovallen. De rivier heeft ook vele eilanden, waaronder het Papegaai-eiland in het Surinaamse district Nickerie. De Corantijn is erg breed, erg ondiep en telt vele zandbanken. Vrijwel de gehele rivier loopt door een dicht tropisch regenwoud.

Bronnen

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Coranthijnstraat (1), Corantijnstraat (3), De Corantijn (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1132
Synoniemen - Coranthijn
Constantia

De plantage Constantia, in de volksmond Santi, was een kleine koffieplantage, gelegen aan de afsplitsing van de Matapicakreek van de Commewijnerivier, in het huidige district Commewijne. Midden achttiende eeuw werkten er 56 slaven op de plantage, die in het bezit was van de familie De Rayneval. In 1821 werkten er 77 slaven op Constantia, en in 1863 kreeg toenmalig eigenaresse Van den Bergh ƒ 21.600 voor 73 vrijgekomen slaven. In 1880 verkocht Van der Bergh de plantage aan de Suikeronderneming Alliance, aan de overkant van de Matapicakreek. Tot op de dag van vandaag is deze onderneming in bedrijf. Ook zijn er nog enkele sporen van de vroegere bedrijvigheid op de voormalige plantage te vinden.

Bronnen
-     Dikland, Philip, 2001 op http://www.suriname-heritage-guide.com/ Rubriek ‘Geschiedkundige informatie’, gebied ‘Commewijnerivier’, map ‘plantages’, Constantia 2001-01 geschiedenis.pdf

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Constantia (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1003
Synoniemen - Santi
Concordia

De plantage Concordia was een kleine suikerplantage aan de Boven-Commewijnerivier, in het huidige district Commewijne, hoewel er meerdere plantages waren die de naam Concordia hadden. De eerste vermelding van deze plantage in een archief is 1711. Vanaf begin achttiende eeuw was deze suikerplantage in gebruik, en in 1737 was het land, 352 akkers groot, in handen van Cornelis de Bruin. In 1821 kwam het in handen van de rijke, Joodse familie De la Parra, die nog vele andere plantages in haar bezit had. Onder deze familie werkten in 1843 106 slaven op Concordia. Twintig jaar later, toen de slavernij werd afgeschaft, werkten er 67 slaven, voor wie de familie De la Parra ƒ 20.100 als vergoeding kreeg toen zij vrijkwamen. Eind negentiende eeuw werd de plantage het bezit van Lodewijk Grebbe, een landbouwer die al op de grond woonde, en sindsdien is het in handen van zijn nazaten. Concordia is tegenwoordig overwoekerd door oerwoud, maar er zijn nog enkele sporen van de vroegere plantage te vinden, zoals een waterrad en een suikerpers.

Bronnen
-      
Haag, Jaap, ‘Oude plantagenamen in Diemens nieuwste woonwijk’ HKD, 15.
-      Dikland, Philip, 2001 en aangevuld in 2009 en 2012 op http://www.suriname-heritage-guide.com/ Rubriek ‘Geschiedkundige informatie’, gebied ‘Commewijnerivier’, map ‘plantages’, Concordia 2001-01 geschiedenis.pdf

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Concordia (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 847
Coffijboom

Een van de schepen die door de WIC vermoedelijk is gebruikt om slaven te vervoeren. In de goeverneursjournalen van Suriname wordt vermeld: 1752-12-05: Aankomst uit Amsterdam van het schip de Coffijboom onder kapitein Steven Gentis. 

Bronnen

  • http://www.gahetna.nl/collectie/index/nt00224/pagina/3/sort_column/ove_datum/sort_type/desc (29 maart 2019).
  • https://amsterdam-centrum.groenlinks.nl/nieuws/groenlinks-verbaasd-over-keuze-straatnamen-voor-westerdokseiland (29 maart 2019).

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Coffijboomstraat (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 1397
Boni

Boni (1730-1793) werd geboren als de zoon van een weggelopen slavin, die zich had aangesloten bij de Cottica-Marrons. Eenmaal volwassen nam hij het leiderschap van de Cottica-Marrons over. Hij leidde vanuit Fort Boekoe bij Commewijne in Suriname een guerillaoorlog tegen het Nederlandse koloniale bewind. Bij aanvallen op plantages maakten zij voorraden, gereedschap en wapens buit en bevrijdden zij vrouwen. Toen in 1772 Fort Boekoe werd ingenomen door de koloniale troepen wist Boni samen met een grote groep marrons te ontkomen en gezamenlijk zetten zij de strijd voort vanuit Frans-Guyana. In 1793 werd Boni verraden en vermoord.

Bron
-       
gemeente Rotterdam, Gemeenteblad 2020, nummer 64, p. 2.

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Bonipad (1)

Author - Dick Rozing
Bonaire

Bonaire is een Nederlands eiland in het Caribische deel van Nederland. Als bestuurlijk Caribisch openbaar lichaam vormt het eiland een bijzonder gemeente. Het eiland heeft een oppervlakte van 288 km2 en het aantal inwoners bedraagt 19.549 (1-1-2018), een bevolkingsdichtheid van 68 per km2. Van het aantal inwoners is bijna 40 procent, ruim 7.000, geboren Bonairiaan. De overige 60 procent komt vooral uit de overige voormalige Nederlandse Antillen (4.000), Zuid- en Midden-Amerika (3.700) en Europees Nederland (2.800). Bij de overige voormalige Nederlandse Antillen gaat het vooral om inwoners die zijn geboren op Curaçao (3.500), een klein aantal komt van Aruba (500).
De hoofdplaats is Kralendijk en bestaat uit de wijken Antriol, Nikiboko, Noord Saliña, Playa, Tera Cora. Dit waren voorheen vijf verschillende dorpen. Alleen Rincon is een apart dorp gebleven en ligt in het noorden op het eiland.
Bijna 60% van de bevolking is Rooms-katholiek, 6,5% behoort tot de Pinkstergemeente en 2,9% is Protestants. Er worden op Bonaire twee talen gesproken, Papiamentu en Nederlands.
Het volkslied van Bonaire is Himno di Boneiru. Feestdag is op 6 september Dia di Himno y Bandera. De naam Bonaire is afgeleid van buon-ayres, dat goede of zuivere lucht betekent.

Author - Dick Rozing
Hits - 1333
Bodenburg

Bodenburg was een koffieplantage aan de Matapicakreek, een zijtak van de Commewijnerivier, in het huidige district Commewijne. In 1752 kreeg de Amsterdammer Jan Bavius de Vries, die ook enkele andere plantages in zijn bezit had, de plantagegrond in handen. Hij zette de cultivatie van de plantage op, zodat er koffie kon worden verbouwd. In bijna de gehele eeuw daarna bleef Bodenburg in handen van de familie De Vries, tot het in 1843 in handen was van meerdere directeuren. Op dat moment werkten er 135 slaven op de koffieplantage. In 1863, bij de documenten rondom de afschaffing van de slavernij, komt de plantage niet meer voor, wat erop wijst dat de plantage waarschijnlijk toen al verlaten was. Vandaag de dag is de voormalige plantage volledig overgroeid met bomen. De naam Bodenburg likt afkomstig van het Duitse plaatsje Bodenburg, maar historisch is er geen verband gevonden tussen de eigenaar en het plaatsje.

Bronnen
-           Dikland, Philip, 2005 op http://www.suriname-heritage-guide.com/ Rubriek ‘Geschiedkundige informatie’, gebied ‘Commewijnerivier’, map ‘plantages’, Blakkreek 2005-01 geschiedenis.pdf

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Bodenburg (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 855
Blaakkreek

Het water van de Surinaamse kreken is cola-bruin. Vandaar de bekende Surinaamse namen 'Colakreek’, ‘Blakkawatra’,  en ‘Moricokreek’. Ook de naam ‘Blakkreek’ refereert aan dit verschijnsel. De kolonisatie van de Commewijne begon hoog aan de bovenloop van de rivier. Aan deze nauwe bovenloop of aan een kleine zijkreek lagen de plantages. Het centrum van de Commewijne-kolonie was zo aan het eind van de zeventiende eeuw het ‘Land van Calis’ aan de samenvloeiing van de Commewijne en de Casewinica. Hier was de hervormde kerk gevestigd en werd waarschijnlijk ook markt gehouden. Blakkreek ligt 10 km stroomopwaarts van het Land van Calis, een afstand die met de boot in een getij kon worden afgelegd. Op de zogenoemde Labadistenkaart uit 1686 staat een rijtje namen aan de rechteroever langs de Commewijnerivier ter plaatse van Blakkreek: Norden – Gores – Greenwood – Verboom. Ook op de kaarten van Walraven uit 1715 en Ottens uit 1718 komt hetzelfde rijtje namen voor. Greenwood bleek uit recentere informatie de eigenaar van Blakkreek te zijn geweest. In 1737 blijkt de plantage 1.550 akkers groot te zijn, het is ook het jaar waarin Cornelis Greenwood overlijd. In 1738 koop door François Schas de plantage Blakkreek uit de boedel Greenwood voor ƒ 27.000,- (€ 12.700,-). Zijn partners (en mede-eigenaren) bij de koop waren Theodore Passalaigue, koopman te Amsterdam (1/3 deel) en Jean David la Frété (1/3 deel). In 1754 verkochten de twee laatsten hun aandeel aan Schas, die vanaf toen de enige eigenaar was. De plantage lag midden in een oorlogsgebied en was kwetsbaar voor aanvallen van de marrons. Vanaf 1777 werden de plantages beschermd door het cordonpad, dat langs de achterkant van de plantages liep. Toch werd omstreeks dat jaar besloten de plantage Blakkreek te verlaten.

De straat heeft in Diemen abusievelijk de naam Blaakkreek gekregen.

Bronnen
-           Dikland, Philip, 2004 en aangevuld in 2010 op http://www.suriname-heritage-guide.com/ Rubriek ‘Geschiedkundige informatie’, gebied ‘Commewijnerivier’, map  ‘plantages’, Blakkreek 2004-01 geschiedenis.pdf

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Blaakkreek (1)

Author - Dick Rozing
Hits - 791
Synoniemen - Blakkreek