Sutan Sjahrir (1909-1966) is en Indonesisch politicus. Geboren en getogen in Minangkabau, Sumatra. Hij studeerde rechten in Leiden en Amsterdam en was bestuurslid van de studievereniging van lndonesische studenten in Nederland 'Perhimpunan lndonesia', samen met Mohammed Hatta. Hij zette in Bandoeng de nationalistische volksscholingsorganisatie 'Tjahana' op. In 1934 werd hij opgepakt door het koloniale bewind en zonder proces geïnterneerd in het interneringskamp Boven Digoel op Nieuw Guinea waar hij malaria opliep. Later is hij samen met Hatta als 'de intellectuelen' op het eiland Banda Neira geïnterneerd. Zijn -bewerkte- briefwisseling met zijn eerste Nederlandse vrouw lndonesische Overpeinzingen (1945) openden velen in Nederland de ogen voor het onrecht dat de lndonesische nationalisten werd aangedaan. In 1942 werd hij vrijgelaten en wijdde hij zich aan illegale verzetsactiviteiten tegen de Japanse bezetting. Sjahrir stelde op 15 augustus 1945 de eerste onafhankelijkheidsverklaring op die niet tot uitvoering kwam. Hij zorgde na de 'Proklamasi' van 17 augustus 1945 voor een zuivering van het door de Japanners ingestelde voorlopige parlement en gaf Indonesië samen met Hatta een meer democratisch bestel. Hij schreef in 1945 het manifest 'Onze Strijd' waarin hij een pleidooi hield voor een vergaande democratisering van het politiek bestel van Indonesië en zich sterk keerde tegen het racistisch geweld van Pemuda-groepen tegen minderheden. In de periode 1946-1947 was hij twee keer premier van de Republiek Indonesië en leidde de onderhandelingen met de Nederlandse delegatie die tot het Akkoord van Linggadjati leidde. De slepende onderhandelingen met Nederland leidde uiteindelijk tot zijn politieke val. Hij werd de leider van de lndonesische delegatie bij de Verenigde Naties, en werd tijdens de Tweede Politionele Actie in 1948 opnieuw kortstondig geïnterneerd. Na 1949 politiek leider van de socialistische Partai Sosialis Indonesia (PSI) die vooral op volksonderwijs inzette. In 1952 bracht Sjahrir opnieuw met zijn tweede vrouw Poppy een kort bezoek aan Nederland. In 1960 opnieuw gearresteerd en zonder proces geïnterneerd op bevel van Soekarno. Gescheiden van zijn gezin kreeg hij een reeks beroertes. Hij mocht behandeld worden in Zwitserland, waar hij in 1966 overleed. Hij werd vervolgens tot 'nationale held' uitgeroepen. Zijn stoffelijk overschot werd via Schiphol naar Jakarta overgevlogen. Bij de tussenstop op Schiphol werd Sjahrir een Nederlands eerbetoon gebracht waarbij zijn vriend en oud-premier Willem Schermerhorn een emotionele toespraak hield. In Indonesië kreeg Sjahrir een staatsbegrafenis die door Hatta en tienduizenden aanhangers werd bijgewoond.
Bron - Frederik Erens
Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren) Sutan Sjahrirstraat (1)
