Diemen

Plantagenamen zorgen voor nieuwste West-Indische buurt

Door Emmalien Meijer

Het ontstaan van De Sniep
Het stukje Diemen waar de woningbouwvereniging in 2017 de laatste hand legde aan de West-Indische buurt, staat wijder bekend als De Sniep. Deze naam geldt vandaag de dag ook voor het gebied ten noorden van de Muiderstraatweg, waar zich onder andere enkele sportclubs en het AGO Zwembad bevinden. Dat was vroeger anders.

In de zeventiende eeuw was Nederland, toen de Republiek der Zeven Vereenigde Nederlanden, een welvarende regio met veel behoefte aan invoer van handelswaar uit het binnenland. Om producten van daaruit naar de haven van Amsterdam te vervoeren, was snel transport noodzakelijk. Het idee voor trekvaarten ontstond. Over deze door mensen aangelegde kanalen konden trekschuiten, de transportboten voor trekvaarten, relatief gemakkelijk en snel naar Amsterdam en terug varen. Gezien de ligging van Diemen is het dan ook niet vreemd dat twee trekvaarten langs het stadje naar Amsterdam werden gegraven in de zeventiende eeuw: de Muidertrekvaart vanuit Muiden, en de Weespertrekvaart vanuit Weesp. In Diemen kwamen deze twee trekvaarten samen, waardoor een eilandje ontstond dat De Sniep werd genoemd. Hoewel de Muidertrekvaart inmiddels grotendeels is gedempt, bleef de naam De Sniep voor het eilandje tussen de twee trekvaarten bestaan. In de loop der jaren heeft het eveneens betrekking gekregen op het gebied ten noorden van de huidige Muiderstraatweg.

Een nieuw plan voor De Sniep: plantages
Toen aan het begin van de twintigste eeuw de industrialisatie in Diemen begon verschenen ook op De Sniep fabrieken, die de grond in de loop der decennia flink vervuilden. Tot eind jaren negentig had Diemen een meubelboulevard die zich uitstrekte over het hele gebied De Sniep. Het gebied was gemakkelijk met de auto bereikbaar doordat het destijds aan de rijksweg A1 lag. Veel van de panden op De Sniep stonden al enkele jaren leeg toen de gemeente Diemen in april 2001 een opdracht uitschreef voor een nieuw bestemmingsplan. Rabo Vastgoed en Dura Vermeer haalden in 2003 met het plan ‘De Plantage van Diemen’ de opdracht binnen. De twee partijen maakten met de gemeente de afspraak om de bouw in 2007 of 2008 te starten. De grond was echter nog niet direct klaar voor bebouwing, omdat de grond op De Sniep vanwege de vroegere industrie sterk vervuild was. De gemeente, die de grond goedkoop had aangekocht om deze vervolgens weer te verkopen, kreeg de onverwachte taak om te saneren. Alles bij elkaar vertraagden deze ontwikkelingen de start van de bouw van de nieuwe woonwijk met een aantal jaar. Pas in 2006 sloot de gemeente Diemen een daadwerkelijke overeenkomst met Rabo Vastgoed en Dura Vermeer voor de bebouwing. In 2008 verleende de gemeente vervolgens een vergunning voor het ontwikkelen van ‘88 eengezinswoningen en 35 appartementen met bijbehorende wegen, paden en openbare ruimte’.

Vanaf dat moment besteedde de gemeente aandacht aan de naamgeving van de nieuwe straten in De Sniep. De gemeente besloot in 2009 het hele gebied De Sniep, dus zowel de zuid- als de noordzijde van de Muiderstraatweg, namen van tropische houtsoorten te geven. Vanwege de vele binnengekomen bezwaren heroverwoog de gemeente dit besluit. De straatnamencommissie opperde toen het thema ‘plantage’ om de wijk allure, veel groen en veel ruimte te geven, iets wat de woningbouwvereniging, de architecten en het verkoopteam graag wilden behouden. Historicus en lid van de straatnamencommissie  Jaap Haag had vóór de vergadering reeds uitgezocht dat er elders in Diemen, aan de Overdiemerweg, vroeger buitenhuizen stonden van Amsterdammers die te maken hadden met een aantal plantages in Suriname. Welke huizen dit waren en welke namen ze droegen wordt echter niet genoemd. Vervolgens selecteerden de commissieleden een aantal Surinaamse en Antilliaanse plantagenamen, die de burgemeester liet onderzoeken in verband met eventuele gevoeligheden. De meeste daarvan kwamen aan het einde van het proces niet in de wijk terecht, maar de namen Mariënburg, Leliëndaal en Loefbeek hebben uiteindelijk hun doorgang gevonden. De straatnamencommissie kwam in oktober 2009 wederom samen en besprak toen het vervolg van het straatnamenproces.

Hoe dit verder afloopt leest u in het boek Onze Indische buurten. Volg onze website en Facebookpagina Indische buurten om op de hoogte te blijven van het verschijnen!

Historische kaarten en foto's

View the embedded image gallery online at:
https://indischebuurten.nl/buurten/diemen#sigProIdd449675b38

Hedendaagse foto's

View the embedded image gallery online at:
https://indischebuurten.nl/buurten/diemen#sigProId6661e1b36c

Toegangsbruggen

View the embedded image gallery online at:
https://indischebuurten.nl/buurten/diemen#sigProId1ca30b053b