De Indische volksbuurt

Door Joeri Tolboom

Hieronder ziet u enkele vormgegeven pagina's van het artikel Doetinchem uit het te verschijnen boek Onze Indische buurten.

• 

Het Gelderse Doetinchem is gelegen aan de Oude IJssel in het oosten van Nederland, in de streek de Achterhoek. Met bijna 60.000 inwoners is het de grootste stad van de regio. In Doetinchem is sprake van een vrij groot aantal straten met een Oost- of West-Indische benaming. Desondanks wordt er in de volksmond niet gesproken van een ‘Indische buurt’. De wijk waarin deze Indische buurt zich bevindt, staat beter bekend als ‘Kleintjeskamp’, of de ‘IJkenberg’, en bestaat uit meer dan alleen de straten met Indische namen.

De Indische buurt bestaat tegenwoordig uit eenentwintig straten en is gelegen in het noorden van Doetinchem, tussen de Haareweg en de IJkenbergseweg. In de Indische buurt is op zijn beurt weer een duidelijk onderscheid tussen het Oost-Indische en West-Indische gedeelte. De Oost-Indische buurt, met straatnamen als Insulindestraat, Celebesstraat en Borneostraat, ligt aan de zuidkant van de buurt en is ongeveer dertig jaar eerder aangelegd dan de noordelijker gelegen West-Indische buurt. De twee buurten worden van elkaar gescheiden door de Surinamestraat.

Noodwoningen van direct na de Eerste Wereldoorlog
De directe aanleiding voor de aanleg van de Indische buurt in Doetinchem was de Eerste Wereldoorlog. De leegstaande grond, net buiten het stadscentrum, werd in de jaren twintig onder andere gebruikt als locatie voor de bouw van noodwoningen. Deze woningen moesten betaalbaar zijn voor de minderbedeelden. De architectonische stijl van deze buurt was ingericht naar de stijl van de tuinstad, ontwikkeld door Ebenezer Howard. Deze revolutionaire, begin twintigste-eeuwse stijl kenmerkte zich onder andere door grote stukken groenvoorziening, zoals volkstuinen. Dit was in Doetinchem ook het geval, maar omdat de wijk zich aan de rand van de stad bevond en geen autonome nederzetting was, is de Oost-Indische buurt van Doetinchem eerder een klassieke tuinwijk uit de jaren twintig dan een tuinstad.

Dat de precieze datum van de aanleg van de Oost-Indische buurt van Doetinchem niet met zekerheid gesteld kan worden, komt doordat een groot gedeelte van het Doetinchems archief verloren is gegaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Slechts de notulenboeken, de registers van de burgerlijke stand, de akten van koop en verkoop en het bevolkingsregister zijn bewaard gebleven, omdat deze in een kluis waren opgeborgen.

In deze notulenboeken van de gemeenteraadsvergaderingen is wel een passage bewaard gebleven over een beslissing die de gemeenteraad in 1930 nam: de instemming met het besluit om nummers 164 tot 310 in Wijk B te vernoemen naar Oost-Indische eilanden. In de periode voor 1930 werkte de gemeente Doetinchem namelijk met een indeling van wijken en huisnummers. In de praktijk kwam de Oost-Indische straatnaambenoeming neer op tien straten. Dit waren de Atjehstraat, Bankastraat, Billitonstraat, Borneostraat, Celebesstraat, Javaplein, Lombokstraat, Madoerastraat, Soembastraat en Sumatraplein, allen officieel benoemd op 19 juni 1930. Daarnaast was er één straatnaam waarmee wel werd ingestemd, maar die uiteindelijk niet werd gerealiseerd: de Timorstraat

Wilt u meer lezen over de ontwikkeling van de Indische buurt in Doetinchem, volg dan deze website en onze Facebookpagina met informatie over de verschijningsdatum van het boek Onze Indische buurten!

Historische foto's

• Atjehstraat, 6-1973 Atjehstraat, 6-1973
• Atjehstraat, 6-1973 Atjehstraat, 6-1973
• Haareweg t.h.v. Antillenstraat, 7-1973 Haareweg t.h.v. Antillenstraat, 7-1973
• Atjehstraat, 10-1975 Atjehstraat, 10-1975
• Javaplein, 26-4-1977 Javaplein, 26-4-1977
• Arubastraat Arubastraat
• Surinamestraat Surinamestraat
• Surinamestraat Surinamestraat
• Arubastraat hoek Surinamestraat Arubastraat hoek Surinamestraat
• Surinameplein hoek Haareweg Surinameplein hoek Haareweg
• Surinameplein hoek Haareweg, 7-1967 Surinameplein hoek Haareweg, 7-1967
• Javaplein, 1977 Javaplein, 1977
• Celebesstraat Celebesstraat
• Madoerastraat Madoerastraat
• Soembastraat Soembastraat
• Madoerastraat Madoerastraat
• Celebesstraat Celebesstraat
• Lombokstraat Lombokstraat
• Soembastraat hoek Madoerastraat Soembastraat hoek Madoerastraat
• Madoerastraat Madoerastraat
• Madoerastraat, 2-1977 Madoerastraat, 2-1977
• Soembastraat Soembastraat
• Javaplein, 2-1975 Javaplein, 2-1975
• Javaplein, gezicht op Madoerastraat, 10-1971 Javaplein, gezicht op Madoerastraat, 10-1971
• Madoerastraat, 2-1977 Madoerastraat, 2-1977
• Sumatraplein, 26-4-1977 Sumatraplein, 26-4-1977
• Javaplein, 26-4-1977 Javaplein, 26-4-1977
• Borneostraat Borneostraat
• Borneostraat Borneostraat
• Javaplein, 1990-2000 Javaplein, 1990-2000
• Kruising IJkenbergerweg-Atjehstraat, 23-12-1976 Kruising IJkenbergerweg-Atjehstraat, 23-12-1976
• Celebesstraat, 10-1975 Celebesstraat, 10-1975
• Surinamestraat, circa 1975 Surinamestraat, circa 1975
• Borneostraat, 1979 Borneostraat, 1979
• Javaplein, 1981 Javaplein, 1981
• Borneostraat Borneostraat
• Sumatraplein, 23-3-1979 Sumatraplein, 23-3-1979
• Sumatraplein, 1975 Sumatraplein, 1975
• Javaplein, 2-1975 Javaplein, 2-1975
•  

Hedendaagse foto's 

• Antillenstraat, 31-5-2015 Antillenstraat, 31-5-2015
• Antillenstraat, 31-5-2015 Antillenstraat, 31-5-2015
• Antillenstraat, 31-5-2015 Antillenstraat, 31-5-2015
• Antillenstraat, 31-5-2015 Antillenstraat, 31-5-2015
• Antillenstraat, 31-5-2015 Antillenstraat, 31-5-2015
• Arubastraat, 31-5-2015 Arubastraat, 31-5-2015
• Arubastraat, 31-5-2015 Arubastraat, 31-5-2015
• Atjehstraat, 31-5-2015 Atjehstraat, 31-5-2015
• Atjehstraat, 31-5-2015 Atjehstraat, 31-5-2015
• Atjehstraat, 31-5-2015 Atjehstraat, 31-5-2015
• Atjehstraat, 31-5-2015 Atjehstraat, 31-5-2015
• Atjehstraat, 31-5-2015 Atjehstraat, 31-5-2015
• Atjehstraat, 31-5-2015 Atjehstraat, 31-5-2015
• Bankastraat, 31-5-2015 Bankastraat, 31-5-2015
• Bankastraat, 31-5-2015 Bankastraat, 31-5-2015
• Bankastraat, 31-5-2015 Bankastraat, 31-5-2015
• Billitonstraat, 31-5-2015 Billitonstraat, 31-5-2015
• Bonairestraat, 31-5-2015 Bonairestraat, 31-5-2015
• Borneostraat, 31-5-2015 Borneostraat, 31-5-2015
• Borneostraat, 31-5-2015 Borneostraat, 31-5-2015
• Borneostraat, 31-5-2015 Borneostraat, 31-5-2015
• Borneostraat, 31-5-2015 Borneostraat, 31-5-2015
• Celebesstraat, 31-5-2015 Celebesstraat, 31-5-2015
• Celebesstraat, 31-5-2015 Celebesstraat, 31-5-2015
• Celebesstraat, 31-5-2015 Celebesstraat, 31-5-2015
• Curaçaostraat, 31-5-2015 Curaçaostraat, 31-5-2015
• Curaçaostraat, 31-5-2015 Curaçaostraat, 31-5-2015
• Delistraat, 31-5-2015 Delistraat, 31-5-2015
• Delistraat, 31-5-2015 Delistraat, 31-5-2015
• Delistraat, 31-5-2015 Delistraat, 31-5-2015
• Insulindestraat, 31-5-2015 Insulindestraat, 31-5-2015
• Insulindestraat, 31-5-2015 Insulindestraat, 31-5-2015
• Insulindestraat, 31-5-2015 Insulindestraat, 31-5-2015
• Javaplein, 31-5-2015 Javaplein, 31-5-2015
• Lampongstraat, 31-5-2015 Lampongstraat, 31-5-2015
• Lampongstraat, 31-5-2015 Lampongstraat, 31-5-2015
• Lampongstraat, 31-5-2015 Lampongstraat, 31-5-2015
• Lombokstraat, 31-5-2015 Lombokstraat, 31-5-2015
• Lombokstraat, 31-5-2015 Lombokstraat, 31-5-2015
• Madoerastraat, 31-5-2015 Madoerastraat, 31-5-2015
• Madoerastraat, 31-5-2015 Madoerastraat, 31-5-2015
• Sabastraat, 31-5-2015 Sabastraat, 31-5-2015
• Soembastraat, 31-5-2015 Soembastraat, 31-5-2015
• Sint Eustatiusstraat, 31-5-2015 Sint Eustatiusstraat, 31-5-2015
• Sint Eustatiusstraat, 31-5-2015 Sint Eustatiusstraat, 31-5-2015
• Sint Maartenstraat 31-5-2015 Sint Maartenstraat 31-5-2015
• Sint Maartenstraat 31-5-2015 Sint Maartenstraat 31-5-2015
• Sumatraplein, 31-5-2015 Sumatraplein, 31-5-2015
• Sumatraplein 50-68, 31-5-2015 Sumatraplein 50-68, 31-5-2015
• Surinameplein, 31-5-2015 Surinameplein, 31-5-2015
• Surinameplein, 31-5-2015 Surinameplein, 31-5-2015
• Surinamestraat, 31-5-2015 Surinamestraat, 31-5-2015
• Surinamestraat, 31-5-2015 Surinamestraat, 31-5-2015
• Surinamestraat, 31-5-2015 Surinamestraat, 31-5-2015
• Surinamestraat vanaf Surinameplein, 31-5-2015 Surinamestraat vanaf Surinameplein, 31-5-2015
•