Een Indische buurt op de Berg

Door Dick Rozing

Hieronder ziet u enkele vormgegeven pagina's van het artikel Amersfoort uit het te verschijnen boek Onze Indische buurten.

kleuter geheugen
rijtjes huis met krappe kelder Lombokstraat
april negentienvijfenveertig
Engelse bomkrater in de achtertuin
in de vóórtuin mangat met führergetrouwe Feldwebel

!!bomalarm!!

gezinsleden zoeken shelter in de kelder
pappie ontbreekt als directeur van de gaarkeuken
Feldwebel komt onze kelder doodsbang binnenvallen
met Stahlhelm en spuit, stinkend naar Zwiebel
ik, vierjarige kleuter, vraag mammie:
wat doet die rrrot-mof hier?
moederlijke hand blokkeert mijn openhartig mondje
Entschuldigung Feldmarchall , das Kind ist bischen krank
zu wenig Brot und Kartoffeln bekommen diese Winter.

De heer Hans van den Heuvel woont sinds 1939 in de Lombokstraat. Hij maakte als kind de Tweede Wereldoorlog mee. Een bom die in zijn straat was gevallen bracht hem tot het bovenstaande gedicht, door de ogen van een vierjarige. Inmiddels niet meer terug te zien, maar wel voor altijd terug te vinden in een persoonlijke herinnering.

Bergkwartier
De Indische buurt in Amersfoort ligt in het Bergkwartier. Het Bergkwartier dankt zijn naam aan de Amersfoortse Berg. Deze ligt in het meest noordoostelijke gebied van de Utrechtse Heuvelrug en heeft een hoogte van ongeveer 44 meter boven NAP. De naam ‘Bergh’ wordt voor het eerst genoemd in een scheidsrechterlijke uitspraak uit 1394 over de markegronden (de gemeenschappelijke gronden voor landbouw buiten de stadsmuren). De hoogteverschillen binnen het Bergkwartier bepalen in grote mate het karakter van de buurt. Aan de oostgrens ligt de zeer oude weg, die al bestaat sinds 1388, maar pas in 1914 zijn huidige naam, de Leusderweg, kreeg. Deze weg heeft een constante hoogte van gemiddeld 8 meter boven NAP. In het westen van de Indische buurt ligt de Kapelweg die sinds 1923 deze naam draagt. Vroeger liep deze weg naar de kapel van Oud-Leusden. De wegen in de noord-zuidrichting lopen parallel aan de hoogtelijnen en hebben nauwelijks hoogteverschil, terwijl de zijstraten, haaks op de Berg, grotere hoogteverschillen hebben.

Uitbreidingsplannen
In 1901 wordt de Woningwet vastgesteld. Hierin worden gemeenten met meer dan 10.000 inwoners, zoals Amersfoort, verplicht een uitbreidingsplan voor hun stad op te stellen. Het gemeentebestuur geeft gemeentearchitect Willem Hendrik Kam (1844-1925) de opdracht een plan te maken. Amersfoort breidt zich naar alle zijden uit en Kam maakt dan ook een plan dat ‘voor alle streken om de stad aangeeft, hoe en waar de aanleg van nieuwe wegen in de naasten tijd behoort te geschieden.’ Op 31 juli 1906 stelt de raad het uitbreidingsplan vast. Voor het Bergkwartier komt Kam, in tegenstelling tot eerdere plannen, met een nieuwe, strakke indeling.

Foto's
De historische foto's zijn verzameld via archieven of particulieren. De hedendaagse foto's zijn door Dick Rozing gemaakt. Door het aanklikken van de foto verschijnt deze volledig op uw scherm. Daarbij verschijnt ook het bijschrift, de naam van de vervaardiger en de bron. Mocht u aanvullende informatie over een foto hebben (locatie, jaartal, de personen die erop staan), of u heeft zelf historische foto's uit de Indische buurt, dan kunt u ons mailen: info@indischebuurten.nl. 

Historische foto's

• Javastraat, eind jaren 20 Javastraat, eind jaren 20
• Javastraat, eind jaren 20 Javastraat, eind jaren 20
• Lombokstraat, 1941 Lombokstraat, 1941
• Lombokstraat, 1941 Lombokstraat, 1941
• Lombokstraat, 1941 Lombokstraat, 1941
• Sumatrastraat, 1925 Sumatrastraat, 1925
• Borneoplein, 1930-1935 Borneoplein, 1930-1935
• Bankastraat nog niet geheel aangelegd, 1930 Bankastraat nog niet geheel aangelegd, 1930
• Bankastraat 43-49, 1946-1949 Bankastraat 43-49, 1946-1949
• Bankastraat 50-56, 1946-1949 Bankastraat 50-56, 1946-1949
• Billitonstraat wordt geasfalteerd, 1949 Billitonstraat wordt geasfalteerd, 1949
• Billitonstraat wordt geasfalteerd, 1949 Billitonstraat wordt geasfalteerd, 1949
• Billitonstraat, 1939 Billitonstraat, 1939
• Billitonstraat, 1939 Billitonstraat, 1939
• Billitonstraat, 1938 Billitonstraat, 1938
• Borneoplein, 1934 Borneoplein, 1934
• Borneoplein 5 t/m 9, rechts de Leusderweg, 1927 Borneoplein 5 t/m 9, rechts de Leusderweg, 1927
• Borneoplein, vanuit het noorden gezien, 1925 Borneoplein, vanuit het noorden gezien, 1925
• Borneopleinmet een neergestort Fokkervliegtuig, 29-4-1932 Borneopleinmet een neergestort Fokkervliegtuig, 29-4-1932
• Borneoplein, gezien naar de Leusderweg en Pasteurstraat, 1935-1936 Borneoplein, gezien naar de Leusderweg en Pasteurstraat, 1935-1936
• Berg (Zuid) en Leusderkwartier, 1932 Berg (Zuid) en Leusderkwartier, 1932
• Javastraat 1925 Javastraat 1925
• Sumatrastraat 1925 Sumatrastraat 1925
• Javastraat eind jaren 30 Javastraat eind jaren 30
• De Berg Zuid, 1932 De Berg Zuid, 1932
• Javastraat, gezien vanuit de Sumatrastraat, 1925-1930 Javastraat, gezien vanuit de Sumatrastraat, 1925-1930
• Sumatrastraat, 1925-1930 Sumatrastraat, 1925-1930
• Kapelweg, 11-10-1944 Kapelweg, 11-10-1944
• Kapelweg, 1939 Kapelweg, 1939
• Madoerastraat, 1980-1985 Madoerastraat, 1980-1985
• Soembastraat 3-9, 1939-1949 Soembastraat 3-9, 1939-1949
• Soembastraat 4-10, 1939-1949 Soembastraat 4-10, 1939-1949
• Bergkwartier met midden-links de Kapelweg,1920-1925 rechts daarvan de Leusderweg, Bergkwartier met midden-links de Kapelweg,1920-1925 rechts daarvan de Leusderweg,
• Timorstraat, 1931-1932 Timorstraat, 1931-1932
• Timorstraat, 1931-1948 Timorstraat, 1931-1948
•  

Oost-Indische buurt

• Balistraat, 10-4-2015 Balistraat, 10-4-2015
• Balistraat, 10-4-2015 Balistraat, 10-4-2015
• Balistraat, 10-4-2015 Balistraat, 10-4-2015
• Bankastraat, 10-4-2015 Bankastraat, 10-4-2015
• Bankastraat, 10-4-2015 Bankastraat, 10-4-2015
• Bankastraat, 10-4-2015 Bankastraat, 10-4-2015
• Billitonstraat, 10-4-2015 Billitonstraat, 10-4-2015
• Billitonstraat, 10-4-2015 Billitonstraat, 10-4-2015
• Billitonstraat, 10-4-2015 Billitonstraat, 10-4-2015
• Borneoplein, 10-4-2015 Borneoplein, 10-4-2015
• Borneoplein, 10-4-2015 Borneoplein, 10-4-2015
• Borneoplein, 10-4-2015 Borneoplein, 10-4-2015
• Borneoplein, 10-4-2015 Borneoplein, 10-4-2015
• Borneoplein, 10-4-2015 Borneoplein, 10-4-2015
• Borneoplein, 10-4-2015 Borneoplein, 10-4-2015
• Borneoplein, 10-4-2015 Borneoplein, 10-4-2015
• Borneoplein, 10-4-2015 Borneoplein, 10-4-2015
• Borneoplein, 10-4-2015 Borneoplein, 10-4-2015
• Borneoplein en Leusderweg, 10-4-2015 Borneoplein en Leusderweg, 10-4-2015
• Kapelweg naar Borneoplein, 10-4-2015 Kapelweg naar Borneoplein, 10-4-2015
• Borneoplein vijver, 10-4-2015 Borneoplein vijver, 10-4-2015
• Celebesstraat, 10-4-2015 Celebesstraat, 10-4-2015
• Celebesstraat, 10-4-2015 Celebesstraat, 10-4-2015
• Javastraat, Sumatrastraat, 10-4-2015 Javastraat, Sumatrastraat, 10-4-2015
• Javastraat, Sumatrastraat, 10-4-2015 Javastraat, Sumatrastraat, 10-4-2015
• Javastraat, 10-4-2015 Javastraat, 10-4-2015
• Kapelweg, 10-4-2015 Kapelweg, 10-4-2015
• Lombokstraat, 10-4-2015 Lombokstraat, 10-4-2015
• Madoerastraat, 10-4-2015 Madoerastraat, 10-4-2015
• Madoerastraat, 10-4-2015 Madoerastraat, 10-4-2015
• Soembastraat, 10-4-2015 Soembastraat, 10-4-2015
• Soembastraat, 10-4-2015 Soembastraat, 10-4-2015
• Soembastraat, 10-4-2015 Soembastraat, 10-4-2015
• Sumatrastraat, 10-4-2015 Sumatrastraat, 10-4-2015
• Sumatrastraat, 10-4-2015 Sumatrastraat, 10-4-2015
• Sumatrastraat, 10-4-2015 Sumatrastraat, 10-4-2015
• Ternatestraat, 10-4-2015 Ternatestraat, 10-4-2015
• Ternatestraat, Billitonstraat, 10-4-2015 Ternatestraat, Billitonstraat, 10-4-2015
• Timorstraat, 10-4-2015 Timorstraat, 10-4-2015
• Timorstraat, 10-4-2015 Timorstraat, 10-4-2015
• Timorstraat, 10-4-2015 Timorstraat, 10-4-2015
• Timorstraat, 10-4-2015 Timorstraat, 10-4-2015
•  

West-Indische buurt

• Arubalaan, 10-4-2015 Arubalaan, 10-4-2015
• Arubalaan, 10-4-2015 Arubalaan, 10-4-2015
• Arubalaan, 10-4-2015 Arubalaan, 10-4-2015
• Bonairelaan, 10-4-2015 Bonairelaan, 10-4-2015
• Bonairelaan, 10-4-2015 Bonairelaan, 10-4-2015
• Bonairelaan, 10-4-2015 Bonairelaan, 10-4-2015
• Bonairelaan, 10-4-2015 Bonairelaan, 10-4-2015
• Curacaolaan, 10-4-2015 Curacaolaan, 10-4-2015
• Curaçaolaan, 10-4-2015 Curaçaolaan, 10-4-2015
• Curacaolaan, 10-4-2015 Curacaolaan, 10-4-2015
• Curaçaolaan, 10-4-2015 Curaçaolaan, 10-4-2015
• Curaçaolaan, 10-4-2015 Curaçaolaan, 10-4-2015
• Curaçaolaan, 10-4-2015 Curaçaolaan, 10-4-2015
• Sabapad, Bonairelaan, 10-4-2015 Sabapad, Bonairelaan, 10-4-2015
• Sabapad, 10-4-2015 Sabapad, 10-4-2015
• Sabapad, 10-4-2015 Sabapad, 10-4-2015
• Sint Eustatiuspad, 10-4-2015 Sint Eustatiuspad, 10-4-2015
• Surinamelaan, 10-4-2015 Surinamelaan, 10-4-2015
• Surinamelaan, 10-4-2015 Surinamelaan, 10-4-2015
• Surinamelaan, 10-4-2015 Surinamelaan, 10-4-2015
•  

Losse sporen

• Pieter Bothstraat, 1900-1905 Pieter Bothstraat, 1900-1905
•