Oost-Indische Buurten
In dit lexicon vindt u alle lemma’s van de Oost-Indische straten die in Oost-Indische buurten liggen. Van elk lemma is een omschrijving gegeven. Voorbeeld: Woont u in de Javastraat of aan de Van Heutszlaan dan zoekt u op ‘Java’ of ‘Heutsz’ en u krijgt een omschrijving te zien. Bij een lange omschrijving moet u het lemma links aanklikken en de totale beschrijving verschijnt. Onderaan ziet u hoe vaak het lemma vernoemd is en in welke combinatie (-straat, -laan, -weg, -plantsoen, -pad, etc.) het voorkomt.
Begrippenlijsten
| Term | Definitie |
|---|---|
| Zwaluw | Het driemotorig Fokkervliegtuig F VII B ‘De Zwaluw’ maakte de eerste vlucht Amsterdam-Batavia in 1929. Het was het begin van de luchtpostverbinding met Nederlands-Indië. Bron Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 985
|
| Zwaardecroon, Hendrick | Hendrick Zwaardecroon ook geschreven als Henricus Swaerdecroon werd op 26 januari 1667 geboren in Rotterdam. Hij was de zoon van Theophilus Henricus Zwaardecroon en Margaretha Heulen. In december 1684 werd de jonge Zwaardecroon als adelborst in dienst van de VOC aangenomen. Hij vertrok aan boord van ‘de Purmer’ naar Indië samen met jonkheer Van Reede tot Drakestein, die als commissaris-generaal werd uitgezonden om de corruptie en sluikhandel te onderzoeken. Deze Van Reede benoemde hem in 1689 tot koopman. Na het overlijden van Van Reede vetrok Zwaardecroon naar Batavia waar hij enige tijd als opperkoopman verbleef. Al snel, in 1694, werd hij benoemd tot opperkoopman en commandeur van Jaffapatnam (Ceylon). Een jaar later werd hij benoemd tot raad van Indië. Langzaam, het heeft hem 34 jaar gekost, klom hij op in de hiërarchie. Toen op 13 november 1718 werd hij gouverneur-generaal. Ruim zes jaar later, toen de bewindhebbers hem op zijn verzoek ‘met reputatie’ ontslag hadden verleend, legde hij het bewind neer op 8 juli 1725. Hij bleef tot zijn dood op 12 augustus 1728 op zijn landgoed Kadoewang wonen. Zijn graf, met mooi geconserveerde grafsteen bevindt zich thans nog op het kerkhof der portugeesche Buitenkerk. Zwaardecroon was een landvoogd die op verschillende terreinen zijn stem had laten horen. De positie van de VOC vroeg om een verdere bezinning op de handelsproducten. Door verschillende experimenten te initiëren werkte hij hieraan mee. De koffiecultuur was zelfs succesvol. Hij bleef zich vasthouden aan de tradionele monopolieposities en verzette zich tegen de corruptie. In 1722 liet hij 26 VOC-dienaren wegens corruptie in de stad terechtstellen. Bronnen Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 1047 Synoniemen -
Zwaardecroon, Swaerdecroon |
| Wit , Adrianus Petrus de | Adrianus Petrus de Wit werd geboren op 13 juli 1926 te Wijk aan Zee en Duin en is overleden op 13 september 1947 bij Domas, Nederlands-Indië. Na de lagere school ging hij naar de ULO aan de Kees Delfsweg. Na een jaar ging hij hier vanaf om zijn vader te helpen in de melkwinkel. Net als veel ander jongens volgde hij de avondschool de Hanze in Beverwijk waar hij Engelse lessen volgde. In 1946 moest hij als dienstplichtig militair naar Nederlands-Indië. Hij vertrok eind mei als grenadier met het m.s. Kota Inten. Tijdens zijn eerste actie, op 13 september 1947, werd hij bij Dumas in zijn hoofd geraakt. Hij raakte buiten bewustzijn en stierf enige tijd later. Hij werd begraven op het ereveld Kembang Kuning te Soerabaja. De straat met zijn naam werd pas in 1962 aangelegd, 12 jaar na het raadsbesluit. Hij is een van de negen inwoners uit Beverwijk die door oorlogshandelingen in het voormalige Nederlands-Indië zijn omgekomen. Het 'Indië-monument' in Beverwijk is opgericht ter nagedachtenis aan deze negen inwoners. Bron Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 1004 Synoniemen -
de Wit |
| Willem Ruys | Het schip was in 1938 door de Rotterdamsche Lloyd besteld bij scheepswerf Koninklijke Maatschappij De Schelde (KMS) in Vlissingenen kreeg daarbij bouwnummer 214. Onder dit bouwnummer, een naam was nog niet bekend, werd op 25 januari 1939 de kiel gelegd. Als gevolg van de Tweede Wereldoorlog en de naoorlogse materiaalschaarste kon het schip niet worden afgebouwd en heeft het zevenenhalf jaar op de helling in de Vlissingse binnenstad gestaan. De elektrotechnische installateur verborg veel voor de installatie benodigde materialen in een dichtgelast ruim. Over de rol die het in aanbouw zijnde schip zou hebben gespeeld bij het voorkomen van een door de Duitse bezetter voorgenomen vernietiging van de scheepswerf zijn deskundigen het niet eens. Na de bevrijding van Vlissingen heeft de zoetwaterinstallatie aan boord van het schip twee weken lang drinkwater aan de stad geleverd. Toen in 1944 de dijken van Walcheren op drie plaatsen werden gebombardeerd, waardoor een groot deel van het eiland onder water kwam te staan, werden de sloepen van de Willem Ruys gebruikt voor transport over water. Het schip was bedoeld als tegenhanger van de Oranje die concurrent Stoomvaart-Maatschappij Nederland in 1937 had besteld. Net als de Oranje had de Willem Ruys een gestroomlijnde bovenbouw met twee zorgvuldig geproportioneerde eveneens gestroomlijnde schoorstenen. Ook de inrichting van het schip was minder uitbundig dan tot het begin van de jaren 30 gangbaar was, maar wel het werk van een ploeg ontwerpers met onder meer de architect Eschauzier. Technisch was het uniek dat de twee schroeven via tandwielkasten werden aangedreven door acht snellopende dieselmotoren. De Willem Ruys was niet zo snel als de Oranje, maar bood plaats aan meer passagiers en lading.
Hits - 1064
|
| Wijck, Carel Herman Aart van der | Van der Wijck werd op 29 maart 1840 in Ambon geboren. Hij was de zoon van jonkheer Herman Constantijn van der Wijck, lid van de Raad van Indië, en zijn vrouw Marianne Susanna Lucia de Kock-van Leeuwen. Van der Wijck ging naar Nederland voor zijn opleiding. Hij bezocht het gymnasium in Zutphen en de Indische instelling, de opleiding tot Indische bestuursambtenaar, in Delft. Op 27 juli 1863 werd Van der Wijck in Delft benoemd tot ambtenaar tweede klasse en keerde hij terug naar Indië. Hij ging werken op de algemene secretarie en het departement van het Binnenlands Bestuur. In 1869 volgde zijn aanstelling tot secretaris van de residentie Batavia. Op 15 maart 1871 trouwde hij met Constance Wilhelmine van den Broek. Uit dit huwelijk zijn drie dochters (van wie een jonggestorven) en een zoon werden geboren. Vijf jaar later promoveerde hij tot assistent-resident van Soerakarta. In 1880 werd hij benoemd tot resident van Tegal op de grens van West- en Midden-Java. In 1884 volgde zijn aanstelling tot resident van het belangrijke gewest Soerabaja. Hier is hij onder meer betrokken geweest bij plannen tot verbetering van de waterhuishouding van de Solovallei. In 1888 werd Van der Wijck benoemd tot lid van de Raad van Nederlands-Indië. Van der Wijck had er inmiddels 27 jaar dienst opzitten en vroeg pensioen aan. Hij vertrok naar Nederland. Hier werd hij door de Koninklijke Pakketvaart Maatschappij (KPM) gevraagd om een nieuwe dienstregeling in Nederlands-Indië voor te bereiden. Hij keerde terug naar Batavia, maar deze opdracht werd door koningin-regentes Emma onderbroken toen zij hem op 15 juni 1893 vroeg de nieuwe gouverneur-generaal te worden. Hij aanvaardde deze positie vier maanden later.
Hits - 1204 Synoniemen -
van der Wijck, van der Wyck |
| Wester, Josephus Johannes | Josephus Johannes Wester werd geboren op 22 augustus 1925 te Beverwijk en is overleden op 17 maart 1949 bij Pasirian, Nederlands-Indië. Na de lagere school ging hij werken in de tuinderij en volgde in zijn vrije tijd een cursus aan de Tuinbouwavondschool. Tijdens de bezetting was hij via de Arbeidsdienst tewerkgesteld in Mook. Na de bevrijding werd hij als dienstplichtige opgeroepen waarna hij op 26 september 1946 vertrok naar Nederlands-Indië. De eerste tijd verbleef hij in Soerabaja maar in januari 1949 vertrok hij met zijn compagnie naar Pasirian aan de zuidkust. Hij was inmiddels bevorderd tot korporaal. Tijdens een zesdaagse actie kwam hij door een ongelukkige samenloop van omstandigheden om het leven. Majoor van de Molen werd in zijn buik getroffen. De kogel verliet de majoors lichaam aan de achterzijde en trof vervolgens Wester, die geknield achter de majoor zat. De kogel raakte hem boven zijn linkeroor. Kort daarop overleed hij. Hij werd begraven op het kerkhof te Loemadjang en later herbegraven op het ereveld te Soerabaja. Hij is een van de negen inwoners uit Beverwijk die door oorlogshandelingen in het voormalige Nederlands-Indië zijn omgekomen. Het 'Indië-monument' in Beverwijk is opgericht ter nagedachtenis aan deze negen inwoners. Bron Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 1081 Synoniemen -
Wester |
| Wernink, Arnoldus Lambertus Jacques | Arnoldus Lambertus Jacques Wernink (Deventer, 2 januari 1917 - Antjol, 12 december 1944) was een Nederlands reserve-kapitein van het Indische leger, lid van het Indisch verzet tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië, gevangen genomen en onthoofd op 12 december 1944. Wernink ontving postuum in 1949 de Verzetsster Oost-Azië 1942-1945. Hij ligt begraven op de Nederlandse erebegaafplaats Ancol in Jakarta. Bronnen Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 1042 Synoniemen -
Wernink |
| Weltevreden | Weltevreden was een door Europeanen bewoonde voorstad van Batavia in de Nederlandse koloniale tijd, gelegen op ongeveer 12 kilometer ten zuidoosten van het stadscentrum. De naam is ontleend aan een stuk land dat door raad van Indië Cornelis Chastelein in 1704 werd aangekocht naast een stuk grond dat hij al in bezit had. Dit aangekochte stuk grond noemde hij Weltevreden. Hij liet er de eerste experimentele koffieplantage in Indië aanleggen en later ook de eerste Indische dierentuin. Bronnen Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 1064
|
| Welter, Louis Joseph | Louis Joseph Welter is geboren op 8 oktober 1910 in Buitenzorg (Bogor). Louis Welter was reserveluitenant der cavalerie en bovendien was hij commandant van de Stadswacht te Buitenzorg. Het Buitenzorgse verzet bestond aanvankelijk uit enkele losse groepen. Door Welter werden deze ondergebracht in één groot samenwerkingsverband. Welter had de coördinerende leiding. De verzetsactiviteiten van dit samenwerkingsverband bestonden onder andere uit; - het verzamelen van wapens; - het oprichten van wapendepots; - het verzamelen van ontvangst- en zendapparatuur; - het verspreiden van oorlogsnieuws; - hulp aan guerrillastrijders en onderduikers en - sabotage aan strategisch militaire objecten. Op 15 mei 1943 werd Welter te Antjol, een kerkhof bij Batavia, onthoofd. Hij ligt begraven op de Nederlandse Erebegraafplaats Ancol in Jakarta. Hij ontving de Verzetsster Oost-Azië, het Verzetsherdenkingskruis en de Bronzen Leeuw. Bronnen Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 1183 Synoniemen -
Welter |
| Wardenaar, Jozef (Nono) | Jozef (Nono) Wardenaar werd geboren op 19 september 1935 te Sependjang in Nederlands-Indië. Tijdens de oorlog zat hij met zijn familie gevangen in Jappenkampen. In 1952 komt hij samen met zijn ouders naar Nederland. Naast zijn werk bij Hyster begint Wardenaar aan een filmproductie, waarbij hij verhalen verzamelt van drie generaties Indische Nederlanders. In totaal verzamelt hij ruim tachtig videobanden vol. De verhalen zijn van groot belang, omdat veel van de geïnterviewden (met name de eerste generatie) niet meer in leven zijn. De film schetst een portret van Indische Nederlanders, wie zij zijn en hoe zij naar ons land kijken. De film is in 1985 slechts enkele malen vertoond. Ook brengt hij een boek uit met zelfgemaakte tekeningen en hij richt twee verenigingen op die activiteiten voor de Indische gemeenschap organiseren. Deze verenigingen bestaan nog steeds en vormen samen met o.a. SARI het Platform Indische Organisaties Nijmegen (PION). Mede dankzij PION kent Nijmegen sinds 2006 op 14 augustus de herdenking van Indische gevallenen van de oorlog. Hij is in 2002 overleden. Bron Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 1295 Synoniemen -
Jozef Wardenaar |
| Waitatiri | Waitatiri is een plaats op Ambon. Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 978
|
| Vollenhoven, Cornelis van | Cornelis van Vollenhoven werd geboren op 8 mei 1874 te Dordrecht en overleed op 28 april 1933 te Leiden. In 1901 werd Van Vollenhoven benoemd tot hoogleraar in het adatrecht van Nederlands-Indië en in het staats- en administratief recht van Nederlands-Indië, Suriname en Curaçao aan de Universiteit Leiden. Van Vollenhoven vervulde beide functies tot aan zijn dood. In de jaren 1916-1917 was hij rector magnificus. Hij is vooral bekend geworden om zijn werken over de adat-rechtsystemen in Nederlands-Indië dat in afleveringen verscheen vanaf 1906 en later in drie delen is gebundeld. Dit werk kwam tot stand vanachter zijn Leidse schrijftafel (hij heeft Indonesië slechts tweemaal kort bezocht, in 1907 en in 1932). Van Vollenhoven signaleerde ook in de jaren 20 een vrijheidstreven van Nederlands-Indië en heeft hierover vele artikelen gepubliceerd. Het leidde tot tweespalt in universitair Nederland, want aan de Universiteit Utrecht werd in 1925 een tegen 'Leiden' gerichte indologische faculteit opgericht. Dit ging gepaard met ernstige aantijgingen over en weer en leidde tot een langdurige conflictsituatie tussen de beide universiteiten. Van Vollenhoven heeft deze aanvallen op zijn integriteit, zijn vaderlandsliefde,niet fundamenteel gepareerd en tot zijn dood heeft hij het verdriet over deze beschuldigingen met zich mee gedragen. In 1978 is aan de Universiteit Leiden het Vollenhoveninstituut opgericht. Hier houdt men zich bezig met recht en beleid in ontwikkelingslanden. Bron Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 984 Synoniemen -
Cornelis van Vollenhoven |
| Vetter, Jacobus | Jacobus Vetter werd geboren op 2 december 1837 te Den Haag en overleed op 2 december 1907 eveneens in Den Haag. Hij was de zoon van Wilhelmus Bernardus Vetter en Johanna Jacoba van der Klugt. Hij trad in 1853 in dienst bij het Instructiebataljon in Kampen en werd in 1859 benoemd tot 2e luitenant bij het leger in Nederland en in 1860 overgeplaatst bij dat in Oost-Indië. Hij doorliep alle rangen en nam aan tal van krijgsverrichtingen deel: Zuid- en Oost-Borneo, 1861-1863; Westerafdeling van Borneo, 1864-1866 en 1884-1885; Atjeh, 1873-74, 77-79 en 86-88. In november 1891 werd hij bevorderd tot generaal-majoor. Van juni tot december 1894 was hij opperbevelhebber van de expeditie naar Lombok. In maart 1895 is hij op verzoek eervol ontslagen en naar Nederland teruggekeerd, maar in juni werd hij benoemd tot luitenant-generaal en commandant van het leger en chef van het Departement van Oorlog in Nederlands-Indië. In 1896 verbleef hij in Atjeh. In 1897 diende de generaal opnieuw zijn ontslag in en droeg het commando over aan luitenant-generaal Swart. Bronnen Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 1186 Synoniemen -
Jacobus Vetter |
| Valentijn, François | François Valentijn werd geboren op 17 april 1666 in Dordrecht en overleed op 6 augustus 1727 te Den Haag. Hij was de zoon van Abraham Valentij en Maria van Rijsbergen. Valentijn studeerde vanaf 1682 theologie en filosofie aan de Universiteiten van Leiden en Utrecht en werd al in 1684 aangenomen door de VOC. In 1685 vertrok hij als predikant naar Batavia. Hij woonde tussen 1686 en 1694 op Ambon. In 1695 keerde hij met vrouw en (stief)kinderen terug naar Dordrecht. In 1705 voer hij met negen familieleden opnieuw naar Java, om zijn Bijbelvertaling te bepleiten. Tussen 1707 en 1712 was hij terug op Ambon, maar met de gouverneur van het eiland en de gouverneur-generaal Abraham van Riebeeck kreeg hij ruzie over een politieke kwestie. In 1713 werd hij ontslagen. Valentijn won een proces, en het jaar daarop kon hij Batavia voortijdig verlaten. Op basis van de kennis die hij tijdens de reizen van en naar Indië toe, tijdens zijn verblijf in Indië zelf en nadien terug in Holland heeft opgedaan, heeft hij zijn magnum opus geschreven: Oud en Nieuw Oost-Indiën. Dit werk bestaat uit vijf delen, 5.144 bladzijden en 1.050 illustraties, en geeft een gedetailleerd overzicht van de geschiedenis van de VOC tot dan toe. Daarnaast geeft het werk een goed beeld van hoe een Nederlandse zeventiende-eeuwer tegen andere culturen aankeek. Oud en Nieuw Oost Indiën heeft lang gegolden als een standaardwerk op het gebied van de verschillende culturen van het verre Oosten, maar bevat ook allerlei geografische, biologische en botanische beschrijvingen. Bronnen Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Hits - 1066 Synoniemen -
Valentijn |
| Valckenier, Adriaan | Adriaan Valckenier werd op 6 juni 1695 in Amsterdam geboren als zoon van mr. Pieter Ranst Valckenier en Eva Susanna Pellicorne. Adriaans vader was schepen en secretaris van Amsterdam en bewindhebber bij de VOC. Op negentienjarige leeftijd vertrok hij als onderkoopman in 1615 aan boord van de ‘Linschoten’ naar Batavia, waar hij op 21 juni aankwam. Hij doorliep een aantal rangen binnen de hierarchie, zoals koopman, opperkoopman, boekhouder-generaal, raad extra-ordinair, raad-ordinair en directeur-generaal in 1736. Toen gouverneur-generaal Patras in 1737 overleed, werd Valckenier door de raad op 3 mei 1737 tot opvolger gekozen. In 1738 maakte Valckenier ten aanzien van de koffiehandel geen beste beurt. Hij was bang dat overproductie dreigde en daarop adviseerde hij de Raad van Indië de helft van de koffieaanplant te vernietigen. Valckenier zag niet dat de vraag naar koffie in Europa sterk groeide, waardoor twee jaar later al niet meer aan de vraag voldaan kon worden van de bewindhebbers. Toen de heren inzagen dat het een maatregel van Valckenier was, hebben zij de tekorten verhaald op de directeur-generaal en Valckenier. Zij moesten de schade, beraamd op 168.493 gulden uit eigen middelen betalen. Er was constant spanning tussen de vraag uit Europa en het aanbod met als gevolg dat de pakhuizen in Batavia soms overvol raakten. Uiteindelijk werden dwangmaatregelen toegepast door aan de levering van koffie uit Java te koppelen dat de Javaanse boeren ook een bepaalde hoeveelheid peper moesten leveren. Het zorgde voor toenemende problemen die pas onder landvoogd Mossel (van 1756 tot 1761) tot een oplossing zouden komen.
Hits - 1071 Synoniemen -
Valckenier |